________________
શુદ્ધાશુદ્ધ સ્વરૂપે યોગ અને ઉપયોગની સમજ
૧૯૩ ભવીને આ સંસારમાં કડવાં વિપાક ભેગવવાં પડતાં નથી. કારણકે સમ્યફજ્ઞાન થયા પછી કદાપિ પૂર્વનાં અશુભ નિબિડ કર્મ ઉદયમાં આવે તે પણ, શુદ્ધ ઉપગે, સ્વરૂપના રમણથી, તે ક્યારે આવ્યાં અને કયારે ગયાં, તે તેને લક્ષમાં પણ રહેતાં નથી. શુદ્ધ પગ જ એક મુક્તિનો માર્ગ છે.
પર પરિણતિની ઈચ્છાને રોધ કરી, પાંચ અવ્રત-પાંચ ઇન્દ્રિયોના વિષય-ચારકષાય અને મન, વચન, કાયાની ચલતા, એ સર્વથકી રહિત થયે થકે આત્મા, જ્ઞાન-દર્શન અને ચરણમય આત્મસ્વરૂપમાં તૃપ્તિવંત બની રહી સિદ્ધ સમાન આત્મ સ્વરૂપમાં અપ્રમતભાવે લીન થાય છે, ત્યારે શુદ્ધોપગી કહેવાય છે. આત્મસ્વરૂપમાં સ્થિરતાભાવે થતી રમતારૂપ આવો શુદ્ધપાગત, સ્વ–પરને વિવેક અને શુદ્ધન આભસ્વરૂપને જાણનાર જ પામી શકે છે.
જે ભાવનાના બળે પ્રસન્નચંદ્ર રાજર્ષિ મોક્ષે ગયા, ઈલાચિકુમારે વાંસઉપર અને ભરત મહારાજાએ આરિસાભુવનમાં, તથા પુથ્વીચંદ્ર ગુણસાગરે લગ્નની ચેરીમાં અને રાજ્ય સભામાં કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્ત કર્યું, એ ભાવના જ શુદ્ધ ઉપગ છે. ધર્મની પ્રાપ્તિનું એ જ મહાન ઔષધ છે. માટે શુદ્ધઉપગમાં જ સ્થિર બનવાને પ્રયત્ન કરવો જોઈએ. માટે જ કહ્યું છે કે –
ભાવે અનવર પૂજીયે, ભાવે દીજે દાન;
ભાવે ભાવના ભાવીયે, ભાવે કેવલજ્ઞાન. જે. ૧૩
