________________
ભૌતિકદ્રષ્ટિ અને આધ્યાત્મિકદ્રષ્ટિ
ઉભા રહે પછી તેને વિચાર કરવાના હેતેા જ નથી કે મારા ઘરે પહોંચવુ' છે. ઘરઆંગણે આળ્યા એટલે ઘરે પહાંચી જ ગયા છે. જેમ જગતના સ્થૂલ ઘરને આંગણાં છે, તે જ પ્રમાણે મેાક્ષરૂપી ઘરનું આંગણું એ તેરમું ગુણસ્થાનક છે.
૧૭૩
દરેક જીવે પેાતાના શરીરાદ્વિ ભૌતિક અનુકૂળતા અંગે ભૂત-ભવિષ્ય અને વમાન એ ત્રણે કાળસ ખંધી વિચાર, અનાદિકાળથી કરતા જ આવ્યા છે. તેમાં કોઈની પ્રેરણાની તેને જરૂર રહેતી નથી. પરંતુ જે આત્માએ આ સંસારના ભયાનક એવા ભયને કાપવા ઇચ્છે છે, અને મેાક્ષ મેળવવા ઈચ્છે છે, તેવા આત્માઓએ પેાતાના આત્માની અતીત–વમાન અને ભવિષ્યકાળની સ્થિતિ જાણવી જરૂરી છે. વિપાકવિચય અને અપાયવિચય ધર્મ ધ્યાનની હકીકત આપણને આ બાબત માટે જ ઉપયાગી છે. વળી તે પ્રકારનું ધ્યાન, શ્રી સજ્ઞ વીતરાગની આજ્ઞા મુજખ ચિ'તવવા માટે આજ્ઞાવિચય ધમ ધ્યાન છે. ધમ ધ્યાનમાં પ્રવેશવા માટે આ આજ્ઞાવિચય નામે ધમ ધ્યાનના પહેલા પ્રકાર ખાસ જરૂરી છે. તેના આધારે જ તેના પછીનાં શેષ ત્રણ ધમ ધ્યાનાની સફલતા છે. ધર્મ ધ્યાનનાં ચાથા પ્રકાર તે આ લોકસ્વરૂપ –સ'સારસ્વરૂપના ચિંતન માટે છે.
છે
વળી પણ એક વાત જાણવાની જરૂર કે તેઓ પૂર્વે જે સ્થિતિમાં હતા, જે સ્થિતિ પામ્યા છે, અને જે સ્થિતિ પામવાની છે, તે શાને આભારી છે ? એ સ્થિતિમાં અનુકુળતા અને પ્રતિકુળતાએ કઈ કઈ છે ? આ સઘળુ
