________________
ભૌતિદ્રષ્ટિ અને આધ્યાત્મિકદ્રષ્ટિ
આ આગમગ્રંથનું જ્ઞાન જ આપણને ભૂતકાળમાં થયેલ આપણી ભૂલેામાંથી બચાવી શકશે. એ જ્ઞાનદ્વારા જ આપણે આપણા ભૂતકાળ (પૂર્વ ભવેા) વિચારી શકીશુ. તે વિચારા દ્વારા જ પૂર્વભવામાં થયેલી ભૂલાને ખ્યાલ લાવી શકીશુ.. અને ભવિષ્યકાળે કમ`બંધથી સ થા મુક્ત બની અજર અમર સ્થાનની પ્રાપ્તિ માટે આપણા વમાન કાળે એ રીતની ભૂલે આપણાથી ન થઈ જાય તેની સાવચેતી રાખી શકીશું. આ બધી હકીકત ઉપરથી એક વાત સ્પષ્ટ થાય છે કે આત્મિક ઉત્થાન માટે ભૂતકાળ પણ તપાસવે -વિચારવા જરૂરી જ છે.
૧૬૩
આપણે ભૂત, ભવિષ્ય અને વમાન – આ ત્રણેયની સઘટનામાં જીવી શકીએ છીએ અને સત્યને પકડી શકીએ છીએ. માત્ર વમાન દ્વારા સત્યને પકડી શકાતું નથી. વમાનની ક્ષણ તે ભૂતકાળની જ સંપત્તિ હાઈ ભૂતકાળને સમજ્યા વિના વમાનના વિપાકને – વત્તમાનની પ્રવૃત્તિને –વમાનની રચનાને સમજી શકાતી નથી. માટે જ જેનું પરિણામ તે વમાન બને છે- જેને વિપાક તે વમાન અની રહ્યો છે, તે ભૂતકાળને સમજવા પણ જરૂરી છે. વમાનના વિપાકનું –પ્રવૃત્તિનું-સ્વભાવનું ખીજ શુ છે ? કથા બીજમાંથી વિપાકરૂપી વૃક્ષ ફાલ્યું છે ? તે તથ્યાની સમગ્ર જાણકારી માટે ભૂતકાળને તપાસવે જ પડશે.
વૈદ્ય નિષેધ કરેલ અપનુ સેવન કરવાથી રોગીના