________________
મેં વાંચ્યું તમે પણ વાંચો રાષ્ટ્રછી આભા આજ મૂર્શિત હૈ
(લેખક શ્રીરામનાથજી “સુમન”) મેં બચ્ચોંકો “રાષ્ટ્રકી આત્મા”કહતા હૈ, ક્યોંકિ યહી હૈ જિનકો લેકર રાષ્ટ્રપલ્લવિત હો સકતા હૈ, અતીત સોયાહુઆ હૈ, વર્તમાન કરવટેલે રહા હૈ ઔર ભવિષ્ય કે અદૃશ્ય બીજ બોતે જા રહેહે બાલક રાષ્ટ્રકે અતીત, વર્તમાન ઔર ભવિષ્ય તીનોં કા હાર હૈ ઔર વહિ બાલક આજ મૂચ્છિત હૈ, અચેત હૈ ન ઉસે પતા હૈ, ન ઉસકે અભિભાવક જાનતે હૈ ઔર ન રાષ્ટ્ર કે નેતાઓ કો જ્ઞાન પૈકિ ઉસે કહાઁ જાના હૈ, ક્યા કરના હૈ, કેસે ઔર ક્યા ઢલના હૈ ઇસીલિએ હલચલોં ઔર આન્દોલનો કે ઇસ તુફાન મેં ભી, જહાઁ વાણી આજ સબસે સસ્તી હો ગયી હૈ, કુછ હો નહીંપાતા હૈારાષ્ટ્ર ઔર આગે બઢ નહીં પા રહા હૈ – ક્યોંકિ રાષ્ટ્ર કી આત્મા સો ગઈ હૈ, મૂચ્છિત હૈ.
દેશ સ્વતંત્રહો ગયા હમેં ઇસકા અભિમાન ભી હૈ, હજારોં વર્ષાબાદ હમને સ્વતંત્રતાસે સિર ઉઠાકર અપના ચેહરા દેખા, પર અપના ચેહરા દેખકર ગ્લાનિ હોતી હૈ ઔર સ્ક્રય એક અનનુભૂત વ્યથા સેભર જાતા હૈ ક્યા ઇસ રૂપ કી ઉપલબ્ધિ કે લિએ ગાંધીજી ને હમારી સત્યવૃત્તિયોં કા યુદ્ધ મેં આવાહ્ન કિયા થા?ક્યા હૈ આજ હમારે ચારોં ઔર જિસ મેંહમ અનુભવ કરે કિ હમ ભારતીય હે - હમારે જીવન મેં હમારે રાષ્ટ્ર કે જીવન મેં વિશ્વ કે લિએ એક સંદેશ હૈ વિશ્વ કી વિકાસ ક્રિયા મેં હમારા એક નિયુક્ત કાર્ય હૈ અંગ્રેજ ચલે ગયે, પર અંગ્રેજી ન ગયી, “અંગ્રેજિયત ઔર ભી ન ગયી ! હમારે બચ્ચે હમારે સામને “વિદેશી” હોતે જા રહે હૈં ઉનકે ચારોં ઓર કા વાતાવરણ વિદેશી હૈ,વિજાતીયહૈ, ઉનકાશિક્ષણ વિજાતીય હૈ ઉનકો શાસન ને વિજાતીયતા કી ઓર પ્રેરિત કિયા હૈ જો અંગ્રેજો કે જમાને મેં હોતા થા, વહી આજ હૈ વહી શિક્ષણ, વહી જીવનશૈલી, વહી વાતાવરણી તબ કેસે યે બચ્ચે રાષ્ટ્ર કે ભવિષ્ય કા નિર્માણ કરેંગે? યોજનાઓં કી બાત બહુત સુનને મેં આતી હૈ પંચવર્ષીય, સતવર્ષીય,
| ૨૬ ||