Rudhi Prayog Kosh

SR No.: 023264
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhogilal Bhikhabhai Gandhi
Publisher: Gujarat Varnacular Society
Publication Year: 1898
Total Pages: 378
Language: Gujarati
Classification: Dictionary
File Size: 29 MB

Page 78

કુળનો અંગારે.]
(૭૨)
[ કેડના મકોડા ભડાઈ જવ
સહાયતા વિના કુહાડી એકલી ઝાડ કાપી [ ૨. હલકું કરવું (માર મારીને); માશકતી નથી તે ઉપરથી.)
રીને હાંડકાં પાંસળાં નરમ કરવાં. કુળને અંગારે, બાપદાદાની મેળવેલી આ | ૩. ઘાણ કાઢવેસંહાર કરવો. બરૂને કલંક લગાડનાર-વણસાડનાર (કુપુત્ર.) કૂચો કરવો, (ચાવીચાવીને) અતિશય નિં
શાંતિ ખસીને વસશે હૈયે, કલહ કલેશ | દા કરવી; ભૂંડું બોલવું. (કોકને વિષે. ખાટુંઅપાર; ગાંધારીને વડો પુત્ર તે, કુળમાં છે | ખોટું બેલી હલકું પાડવું. અંગાર”
૨. સઘળું સારી પેઠે સમજી અભ્યાસ ‘પદી દર્શન. કરી લે; પાકું કરવું. “ચાપડીને ધિક્ ધિક્ તારા હસ્તી ઘોડા, ધિફ ક કર્યો.' તારે ભંડાર; ફટ પાપી તારું મુખ ને જોઉં,
૩. એકની એક વાત બકયાં કરવી. જી. ઉપજે કુળઅંગાર.”
ભનો કુચો કર્યો છે.”
હારમાળા. “કૂચ કરતા પરવારે ત્યારે કેની ?” બેઠે તે શત્રુને શું ભજે, તું તે ઉપ- કૂચે વાળવે, (બેલવામાં) લોચા વાળવા; જે કુળઅંગાર.”
સમજ ન પડે એમ વચમાં વચમાં અટકી
કવિ કાલિદાસ. | પડવું; ચાવી ચાવીને બેસવું. કુળમાં દીવે, કુળદીપક કુળને અજવાળ
૨. (જીભ) સ્પષ્ટ ઉચ્ચારને માટે જીનાર, કીર્તિને ફેલાવનાર; ગુણ-વિવાથી
ભને ટેવવી; વારેવારે બોલીને જીભને કુળને પ્રસિદ્ધિમાં આણનારા સુપુત્રને વિષે
સહવાસ કરાવે. બેલતાં વપરાય છે.
ફૂટ પાંચશેરી, માથાફેડ કર. એમ સકૂંચી ફેરવવી, યુક્તિસર સમજાવી પિતાના | મજાવ્યું ન સમજે ત્યારે હારી થાકી કહે
તરફનું કરવું, એવી કોઈ યુક્તિ કરવી કે | વામાં આવે છે. બધો બેત ફરી જાય; યુકિત-તજવીજથી ચ- કૂટ કરે-વાળ, સંહાર કરે. કર ફેરવી દેવું.
કેટલી વીસે સો થાય છે, સંસારમાં કેમ અનુકૂંચી મળવી, નાડ મળવી.
ભવ થાય છે કેમ વીતે છે. કુંચી હાથ લાગવી, ભેદ સમજ; મર્મ - “તમારા ભાઈએ હાથેલીમાં નચાવેલી
પામ; કૂંચી–નાડ મળવી; અંતઃકરણ- તેથી સંસાર માથે પડ્યો અને આથડીયાંની છાની વાત જાણવી.
ખાવાં પડ્યાં; હું ત્યારે નહોતી જાણતી જે ૨. તાળો મેળવે.
આટલી વીસે સે થાય છે.” કુંચી હાથ હેવી, બીજાના મનનું વલણ
નવી પ્રા. પિતાના કબજામાં હોવું.
કેટલી વીસે સો થાય છે તે હું તને હ“હે મહારાજ, આટલું કામ તે કરાવી | મણ બતાવી આપું છું.” આપ; સિદ્ધરાજ મહારાજની કૂંચી તમા કેડ ઝાલવી, આશ્રય લે; આધાર ધર. રે હાથ છે.”
(કાંઈ કામ થવા અગર સંકટમાંથી ઉગ
વીરમતીનાટક | રવા. ) કૂચા કાઢવા, શકિત ઉપરાંત અતિશે કામ કેડના કકડા થઈ જવા, કેડમાં દુઃખ થવું;
કરાવી થકવી દેવું; નરમ કરી નાખવું; કા- | કેડ ફાટવી. યર કરવું અશકત કરવું
કિડના મકડા મરાઈ જવા, કેડે બેવડ