Rudhi Prayog Kosh

SR No.: 023264
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhogilal Bhikhabhai Gandhi
Publisher: Gujarat Varnacular Society
Publication Year: 1898
Total Pages: 378
Language: Gujarati
Classification: Dictionary
File Size: 29 MB

Page 65

(૫૮)
કાટલાં કુટવાં. ]
[ કાન કરડવા, “આપણું નરપતિએ કાંઈ
અને ઉપયોગમાં આવે એવી રીતે શ્રમ કરવો શા માટ;
અને એવી જગાએ બરાબર મૂકવું. માંધાતાને મારો આપણુ, કાતર મૂકવી, કોઈ વસ્તુ ઉપર કાતર મકપછે કાઢો સેનાના કાર.”
વાથી તે વસ્તુની જેવી ખરાબી થાય છે
માંધાતાખ્યાન. ( તેવી ખરાબી કે બીગાડ કરે; ધુળધાણું ૩. પતાવવું માંડી વાળવું; સમાધાન | કરી નાખવું; નુકસાન કરવું; જાન કરવું; કરવું; નિકાલ કરે; ચુકાદો કરે; હાની કરવી; રદ કરવું. બરાબર કરી મૂકવું. “એ હિસાબને ૨. દગો કરે; વિશ્વાસઘાત કરે. કાટ કાઢેને ભાઈ!’
કાતરિયું ખાવું, ક્રોધની નજરે જેવું. કાટલાં કુટવાં, કાટલાં કુટવા જેવો વ્યર્થ પ્રયાસ કાદવ ફેંક, અપયશ મળે—કલંક લાગે એવું કરવો.
કોઈની પ્રત્યે અયોગ્ય આચરણ કરવું. કાટલાં કુવામાં નાંખવાં, પાછળની–ગઈ કાન આમળવા-ચીમેટવા, ઠપકો દે; શિગુજરી વાત વિસારે મેલવી; મનમાંથી ખટ
ક્ષા કરવી-ઠેક દે; સુધારવું; કોઈએ વાંક ખટ દૂર કરવી.
કો હોય તો તે વિષે તેને કડવા બેલ કાટલાં સાંખવાં, જેખ મેળવી જોવાં. | સંભળાવવા-ધમકી દેવી. ૨. વ્યાભિચાર કરવો.
કાન આવવા, સાંભળવાની શક્તિ આવવી. કાટલું કરવું, (કાટલું ટીપી ટીપીને બરો- ર
કાન આવવું, કાને આવવું; એકાએક સાંભ
વામાં આવવું. • બર તેલમાં આણેલું હોય છે તે ઉપરથી)
કાન ઉઘડવા, વાત મનમાં આવવી; ચેતવું; ઘડી ઘડીને પાંશરું કરવું, ટીપી નાંખવું;
જાગૃતિ-અક્કલ આવવી; સમજી જવું; જાનુક્સાન કરવું ગેરફાય કરવે; ઓછું
થવું. કરવું; કાપવું (ગુપ્ત રીતે.) કાટલું કરી
“સુણિ લલિતા ઉઘડ્યા કાન, નાખવું એટલે મારી નાંખવું. (જીવથી)
યૂતિ સુઝી છે; બુદ્ધિધનભાઈ, મારે તે હવે એ
પેઠી ઘરમાં કરતી ઝણકાર, બેનું કાટલું કરવું; મારી આંખમાં ખૂન
વાત રૂડી રૂચી છે.” ભરાયું છે.”
(કવિ દ્વારકાંદાસ.) સરસ્વતીચંદ્ર. કાન ઉઘાડવા, ચેતવવું, જાણીતું કરવું; સકાઠી જવું, મડદાને ઠાઠડીમાં ઘાલી બાળવા | મજાવવું. લઈ જવું. કાઢી નાંખવું એટલે રદ કરવું કાન ઊભા કરવા, સાવધ થવું; જાગૃત થવું. અથવા રદ કરી ફેંકી દેવું.
૨. ઊંઘ ઉરાડવી; સાવધ કરવું. ૨. (પૈસા) વ્યર્થ ખર્ચ કરો.
વગેરે ઊંધ ઉરાડતાં કાન ૩. નાપસંદ કરવું. પરીક્ષકે ગણિતના | ઊંચા કરે છે તે ઉપરથી) વિષયમાં કાઢી નાખ્યો.”
કાન કરડવા, ગુપચુપ કાનમાં-કાને કાન કાઢી મુકવું એટલે હાંકી કાઢવું. મેળવી વાત કરવી; મસલત કરવી; છુપી ૨. રજા આપવી.
વાત કરવી. (કોઈ ત્રીજે ન જાણે એમ.) ૩. શરીર પરથી ઉતારવું. (લૂગડું)
“જુઓ કાન ઘણું કરડાય, ૪. અસલ જગાએથી કાઢી તરત જડે |
પરસ્પર પાસે;