Rudhi Prayog Kosh

SR No.: 023264
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhogilal Bhikhabhai Gandhi
Publisher: Gujarat Varnacular Society
Publication Year: 1898
Total Pages: 378
Language: Gujarati
Classification: Dictionary
File Size: 29 MB

Page 60

કલાઈ કરાવવી.]
(૫૪).
[ કળજુગ આવે. નોકરીમાંથી કાઢી મૂકવું; રજા આપવી. [ “તેનું દુઃખ જોઈ મારું કાળજું કહ્યું
(લાક્ષણિક ) | કરતું નથી.” કલાઈ કરાવવી, માથું મુંડાવવું, હજામત જ મન કબૂલ કરતું નથી; અંતરમાં કરાવવી.
ઉતરતું નથી; કલેડું ઊંધું વાળવું (માથે), માથે હ- ભાઈ તમે કહો છે તે ખરું પણ
જામત કે ચહેશે વચ્ચે હેય ત્યારે તે મારું કાળજું કહ્યું નથી કરતું ? | વિષે બોલતાં વપરાય છે.
(૪) છાતી કહ્યું કરતી નથી; ધીકલે દેવો, પ્રસુતાને પેટે હાથ દઈ રાખે. રજ રહેતી નથી. (ઓર ઊંચી ન ચઢે માટે.)
(૫) જીવ કહ્યું કરતો નથી, છેવ કસુંઘો કાઢવે, સલાહ કરવી; મેળાપ કરે
ખુશી થતો નથી; તપ્તિ થતી નથી. તૂટેલી દસ્તી પાછી સાંધવી.
(૬) પગ કહ્યું કરતા નથી, બહુ ૨. મસલત કરવી.
થાક લાગ્યો છે. (ચાલી ચાલીને.) ( ગરાસીયા, રજપૂત વગેરે લોકમાં સ- વધારે ચાલવાની શક્તિ નથી; આગળ લાહ કરતી વખતે અથવા મેળાપને પ્રસં- ચલાય એમ નથી. ગે કસુંબો કાઢવાનો રીવાજ છે.) કસુંબે
(૭) મગજ કહ્યું કરતું નથી, મને પીવે પણ એજ અર્થમાં વપરાય છે.
ગજ ભમે છે; મગજ તપી જાય કસોટીએ ચઢાવવું, કસવું; તાવી જેવું; છે-ક્રોધે ભરાય છે; મિજાજ જાય પરીક્ષા કરી લેવી; અનુભવ કરી જોવો;
છે. (૧) અક્કલ ચાલતી નથી. ઈરાદે અથવા ઈચ્છા જોઈ ખાત્રી કરી
(૮) મન કહ્યું કરતું નથી, મન લેવી. (સેનાની પરીક્ષા કસોટીએ ચઢા
કબૂલ કરતું નથી; મન માનતું નથી; વવાથી થાય છે તે ઉપરથી.)
મનમાં ઉતરતું નથી; સંતોષ થતા નથી. કહી આપવું, તત્કાળ અસર કરવી. (રા
તમે કહે છે પણ ત્યાં જવાને મારું મબાણ દવાઓ)
મને કહ્યું નથી કરતું.’ કહુડાં થવાં ભૂખ્યાં રહેવું.
(વ.) મન વશ નથી રહેતું; વાર્યું વરતું કશું ન કરવું, અલ કહ્યું કરતી નથી.
નથી; મન કબજામાં રહેતું નથી. એટલે અક્કલ ચાલતી નથી.
(૧) વિમસ્ય પમાય છે; અચ-ઉપ૧. એકાએક અજાયબ જેવું લાગે છે;
કહેવત આવવી, કલંક આવવું; આળ આઅચરતી પેદા થાય છે. .
વવું. (૨) આંખ કઈ કરતી નથી, (2) સારું દેખીને ખમાતું નથી;
તે પિતાની વર્તણુંક એવી તો અંદની રીતે (૨) જોઈ જોઈને મન આકર્ષાય છે
રાખે કે કંઈ પણ તેણને કહેવત આવી કે આંખ થાકી જાય છે.
નહોતી.” () નજર નથી કરતી.
વીજ. (૩) કાળજું કહ્યું કરતું નથી, કા- કળજુગ આવોટેભર, કળિયુગનાં લ
ળજામાં ઘણું જ અસર થાય છે- ક્ષણ આવવાં, ધ, કલહ, કપટબુદ્ધિ વ. "લાગણી થઈ આવે છે. કાળાં વિશ | ગેરે દુર્ગુણ ભરાવા; દોષ આવવા. રહેતું નથી.
આટલા દહાડા મહેતા પણ હવે તેનામાં