Page Text
________________
માથે ધાધરી મૂકી ઘુમવું. ]
માથે ધાધરી મૂકી ધુમવુ, ખેાટી ખામતેમાં આગેવાતી કરવી; માટા ભા થઈ શ્વાલમેલ કરવી; નરસાં કામમાં ભાંજગડ કે પંચાત કરવી. માથે ઘાલવુ-નાખવુ, જવાબદારી ઉપર સોંપવું–હવાલે કરવુ . ૨. માથે પાણી ઘાલવું. માથે ચઢાવવુ, કબૂલ કરવું-રાખવું, કારવું. (ઇનામ, હુકમ વીગેરે.) ૨. હદ ઉપરાંત છુટ આપી બહેકાવવું ( ચઢાવવાના અર્થમાં. ) એમર્યાદ કરવું; અતિશે વઢે તેમ કરવું.( લાડમાં )
· પ્રસુતા તણી શીખ માથે ચઢાવી અતિકાય એઠે નિજરથ આવી.” રણયજ્ઞ.
( ૨૮૭ )
[ માથે છેમાં 'મૂકે એવું.
૩. પાતાની જવાબદારી તળે કામ કરવાનું આવવું. · એ તે। હવે તમારે માથે કામ ચેાંટયું. (કઢાળામાં ખેાલાય છે. ) માથે છાણાં થાપવાં, માથે ચઢી વાગવું;
સ્વિ
• તે જે સચન કહેતેને પુષ્પની પેૐ માથે ચઢાવી વેદનાં વચનરૂપ, સ્મૃતિના શિક્ષણરૂષ અને પુરાણના પ્રસિદ્ધ પ્રમાણ રૂપ સમજી સન્માન આપવુ.
સુંદરી ગુણુમંદિર. માથે ચઢી બેસવુ-વાગવુ, હુકમ ન માનવે; અેકી જઈ દુ:ખ દેવું; એમર્યાદ થવુ. (લાડમાં. )
૧. કાઈની સત્તા ખુંચી લેવી. ૩. સરસ–ચઢીતા થવું.
• એ વળી એને માથે ચઢી બેસે. ' માથે ચપટી ભભરાવવી, ( ખેાટી–નરસી બાબતમાં ) મમત–મદ વગેરેમાં વધવુ.
· એ તેને માથે ચપટી ( કુળની ) ભ• ભરાવે તેવા છે'
સાથે ચીથએ ન રહેવું, છેક હીણી-કગાલ સ્થિતિમાં આવી જવું; કાઈ ભાવ ન પૂછે એવી નીચ સ્થિતિમાં આવવું; કાઈ નિંધ કે લોક વિરૂદ્ધ કામ કર્યાથી લાકા ટાકી ખાય તેવી દશાને પામવુ. માથે ચાંટવું, કલંક બેસવું; લાંછન લાગવું.
૧. આશરે-શરણે રહેવું; પાનું પડવુ પાલવે પડવુ. મૂર્ખ સ્ત્રી સાથે ચોંટી ’
મ્હેકી જઈ દુ:ખ દેવુ; લાડમાં વઠી જવું. માથે છાપરૂં વધવું, આખે માથે હજામત વધવી; હજામતના વાળ વધવા. માથે છીણી મૂકવી, નુકશાન કરવું; ખ
રાખી કરવી; બગાડ કરવાનાશ કરવા. લૂગડાને માથે છીણી મૂકી
>
૨. તાટા-ગેરફાયદા કરવા.-રૂપીઆને માથે છીણી મૂકી.’ માથે છેડા નાખવે, ખેરાંએ પેાતાથી માઢાંની અમ રાખવામાં માથાને છેડા મેદ્વાપર ખેંચે છે—લાજ કાઢે છે તેને બદલે છેડા માથાપર નાખવા કે જેથી આખરૂ ઉઘાડી પડે, તે ઉપરથી અદમ-મર્યાદા ન રાખવી; અકુશમાં ન રહી માઝા તાડવી.
કરૂં છું રે માથે નાખી છેડા, લાગ્યા રે મને નટવરશું નેડા; સાકા રે કહિ કહિ શું કરશે, લજ્જા રે મેલી શા કાઈની ધરશે. સ્વાંગ સજી આ ભસી ભસીને મરો-લાગ્યા. રે મને
નૃસિંહ મહેતા.
*
લાજ મૂકીને માથે છેડારે નાખ્યા, તેને સ્વામિને નહિ પાર.
.
કવિ બાપુ.
માથે
છે.ગાં મૂકે એવું, સુ ંદર ખુબસુરત; શેાભા આપે એવું ( આકૃતિ-શણગાર—પ્રકાશ વીગેરેથી. )
૨. મમત-મદ-સરસાઈમાં વધે એવુ - જો તમે તેને તેણે એ ચાર રૂપિઆ ધડાઈ આપશે! તે તે તમને વિલાયતી તે માથે ઠાગાં મૂકે એવી બેનમુન સાનાની સાંકળીઓ બનાવી આપશે.’
કે. ક્રા. ઉત્તેજન
| SR No. | 023264 |
| Book Title | Rudhi Prayog Kosh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhogilal Bhikhabhai Gandhi |
| Publisher | Gujarat Varnacular Society |
| Publication Year | 1898 |
| Total Pages | 378 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary |
| File Size | 29 MB |