Page Text
________________
રીશ.
બુડતે પાકે. ]
[બે ઘડીને પરણે. મેં ન દેખાડવું; અદ્રષ્ય થઈ જવું; છટકી બે આંગળ ભરીને કાપી લઈશ, (નાક) જવું.
ટેક ઉતારીશ; શોભા–આબરૂ એછી કબુડતે પાયે પડતી દશાની શરૂઆત નમતી કમાન.
- ૨. (જીભ,) બોલતો બંધ કરીશ, એમ બુતાનું મુકવું (માથે), આળ–તહોમત મૂકવું. બહુ લાંબી જીભવાળાને વિષે બેબુહાવતાર ધર, વિષ્ણુના દશ અવતારમાં- લતાં ધમકી તરીકે વપરાય છે. ને જે નવમો તે બુદ્ધાવતાર કહેવાય છે. ' “બહુ બોલીશ તે બે આંગળ ભરીને એ અવતાર કઈ લીલા કરવાનો નથી પ- |
જીભ જ કે ગુ લીલા જોયા કરવાનો છે તે ઉપરથી બે આંગળ વગે બાકી છે, ખુશીમાં આ
અગિક ) ચપ રહેવા અથવા કાંઈ ! વી જવાથી–હરખથી ફુલાઈ જવાથી હલબેલ્યા ચાલ્યા સિવાય શું થાય છે તે જે
કું ફુલ બની જઈ મન હવામાં ઊંયાં કરવું.
ચામાંઊંચું એટલું તે ગગન ઉપર જઈને બુદ્ધિ ઉજાગર, (પ્રાચીન કવિતામાં ) બુ
રમે છે કે જાણે તેને તે વેળા સ્વર્ગ બે - દ્ધિશાળી જાગ્રત બુદ્ધિનું તેજસ્વી તીક્ષ્ણ બુ- આંગળ બાકી રહી ગયું હોય એમ લાગે
છે, તે ઉપરથી તેને હવે બે આંગળ સ્વર્ગ બુદ્ધિ ફરી જવી, અલ ઊંધી થઈ જવી; બાકી રહ્યું છે એમ સ્વર્ગના સુખને દજોઈએ તે રસ્તે બુદ્ધિને ઉપયોગ ન થ; હાડ પાસે આવ્ય હાયની એમ માનનાર અવળી બુદ્ધિ થવી.
અતિશય મગરૂર–ગર્વિષ્ટ માણસના વિષે બુદ્ધિની ખાઈ, સંપૂર્ણ બેવકુફ-મૂર્ખ, બેવકુફ
બેલતાં વપરાય છે.
બે કાન વચ્ચે માથું કરીશ, નાનાં બાળને સરદાર. (વાંકામાં )
કને ધમકી આપતાં એ બોલાય છે. બુદ્ધિને આગળ, જુઓ અને આગ !
આઘા રહે અહીંથી? એમ કેમ કરે છે.” (વાંકામાં)
છે તે? અલ્યા વસંતક, એના બે કાન વચ્ચે બુદ્ધિને સાગર–ભંડાર, ઘણેજ ડાહ્યા અને
માથું કર, જા એને પકડી પેલી મંકોડાની ને બુદ્ધિશાળી માણસ, પણ (વાંકામાં) ધન્ય
કેઠીમાં નાખી આવ. ણાજ મૂર્ખ માણસને વિષે બેલતાં વ૫
તપત્યાખ્યાન. રાય છે.
બેકી જવું, ઝાડે ફરવા જવું-છોકરાઓ ઝાકુવાડે અંગને માંડિયું કાપવા; ડે ફરવાની રજા માગતાં બે આંગળીઓ તેય બોલ્યા નહિ બુદ્ધિના સાગરા.” | મહેતાને બતાવે છે તે ઉપરથી)
ભજે ભક્ત. બે ઘડીને પણ થોડી વારમાં આ ફાની બુલું છટકી જવું, ધાસ્તીનું માર્યું ગભરાઈ જગત્ છેડીને ચાલ્યા જનાર–મરી જનાર
જવું; ડરી જવું; પિતાયાં છુટી જવાં. માણસને વિષે બેલતાં વપરાય છે. બે આંગળી ચઢે એવું, સ્પા–મમત-મદ | “હવે એ આ જગતને બે ઘટિકાને વગેરેમાં ચઢે એવું–ચઢી આતું; સારી ન- જ પ્રાપૂર્ણ છે.” રસી બંને બાબતમાં વપરાય છે. “રામ
પાંચાળી પ્રસન્નાખ્યાન. લાલ, હીરાલાલ કરતાં બે આંગળ ચઢે (ભરનાર માણસ હવે થોડા વખત જીએવે છે”
વવાને છે એમ ધારી તેના સંબંધીઓ
| SR No. | 023264 |
| Book Title | Rudhi Prayog Kosh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhogilal Bhikhabhai Gandhi |
| Publisher | Gujarat Varnacular Society |
| Publication Year | 1898 |
| Total Pages | 378 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary |
| File Size | 29 MB |