Rudhi Prayog Kosh

SR No.: 023264
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhogilal Bhikhabhai Gandhi
Publisher: Gujarat Varnacular Society
Publication Year: 1898
Total Pages: 378
Language: Gujarati
Classification: Dictionary
File Size: 29 MB

Page 266

બિલાડું તાણવું. ]
( ૨૬૦).
[ બુડકી ભારી જવી.
બિલાડું તાણવું-ખેંચવું, ઊંધું ઘાલી વગ- બીડુ ઝડપવું, કઈ મુશ્કેલ કામ કરવાનું વચન
૨ વાંચે કે વગર સમયે કાગળ પર આપવું; કઈ સાહસ માથે લેવું; કોઈ બિલાડીના પૂછડા જેવી ગટર પર ઉતા- સાહસ કામ કરવાનું માથે લેવાની છાતી વળે સહી કરવી.
ચલાવવી. બપોરે બુદ્ધિધન આવે ત્યારે રાણો (પ્રાચીન કાળમાં જ્યારે કોઈ મોટું કામ કહાવે કે ચાલતું કરો, હું આવું છું; આ- કોઈ લાયક અને સાહસિકને સોંપવાનું હેયખરે આવે તે કાગળપર બે બિલાડાં તાણું છે ત્યારે રાજા પિતાના સુભટોના સમૂહઆપે. બુદ્ધિધન સે જોયાં કરતે”. માં એક બીડું નાખે છે તે સૂચવેલું કામ
સરસ્વતિ ચંદ્ર. કરવાની જેની છાતી હોય અને વચને બંબી ઉગી નીકળવું, સારી રીતે ફાયદાકા- ધાતો હોય એવો માણસ તે બીડું ઉપાડી રક નીવડવું; સારરસ્તે કાંઈ વપરાયાથી લા- કે ઝડપી લે છે અને પછી ભર સભામાં ભ થ; મહેનત ફળવી; પ્રસાર પામ; પિતે એ બીડું ઉઠાવી જાય છે તે ઉપરથી) જય થ; ફતેહ થવી.
તેં નામ સાર્થક મહિપતિ વાહ કીધું; ખી મોડવું, પાયે ઉખેડી નાખે, નાશ ક- બીડું કુહેમ હણવા ઝટ ઝડપી લીધું; સંતોષ રવું; સમાપ્તિ આવી.
થાય નિરખી સૂરને સહુને, શાબાશ છે બપી રેપવું, મૂળ ઘાલવું; પાયો નાખ. હુ મહિપતિરામ તુંને.” ૨. પગ મૂક-માંડે; (જગો કે કા
નર્મકવિતા. ભમાં) દાખલ થવું
આ કામ કઠણ હતું તે કોણ કરે છેબીકણ બિલાડી, બિલાડીના જેવું બીકણ ને વિચાર કારભારીઓ કરવા લાગ્યા; રાહીચકારું; છાતી-હિંમતવિનાનું (માણસ); જાએ મુખ્ય સુભટને ભેગા કરી પૂછ્યું કે
એ એક વડે તે હું સોને ભારે છું પણ [ આ પરાક્રમ કરવાનું બીડું કોણ ઝડપે છે ? તારા જેવા બીકણ બિલાડી સાથે જવું એમને | દરેકે કહ્યું કે એ હું માથે લેવાને રાજી છું ટું લાગે છે.”
ને તે કરવામાં મારા પ્રાણુ જશે તો કૃતાર્થ
બ્રહ્મરાક્ષસ, ના થઈશ.” ઠીક છે ત્યારે પણ બાપા જાણે ત્યારે?”
વનરાજ ચાવડે. અહા? આવા બીકણ બિલાડા તે કોઈ ના
ના બુચ કારભાર, સત્તા કે દબદબાવિનાને કા
. . દીઠા !'
રભાર–અમલ; કંઈ કમાણું કે ઝાઝી પ્રાસરસ્વતીચંદ્ર
પ્તિ ન થાય એવો બેઠો રેજગાર; તે ઉ બીડનો કતરે, જે માણસ પોતે ઉપગ ન
પરથી “બુચકારભારી પણ કહેવાય છે. એ કરી શકતા હોય તેવી વસ્તુને ઉપભોગ
ખાલી ઢંગ કરનાર, ઘેલૈયા અને બડાઈ બીજાને પણ ન કરવા દે એવા માણસને
ખોર માણસને વિષે બોલતાં વપરાય છે. વિષે બોલતાં વપરાય છે. (બીડમાં સૂતેલ કુતરો ઢોરને માટે રાખેલા ઘાસની ઈચ્છા બુટ સુંધાડવી, અજબ જેવો ગુણ દેખાડી કરતો નથી તેમ છતાં કોઈ ઢોર ખાવાને | પિતાના તરફનું–મતનું કરવું; આડા અવળા આવતું હેય તે તેને પણ ભસીને ખાતાં | પાટા દઈયુક્તિ પ્રયુક્તિથી સમજાવી દેવું. અટકાવે છે એ ઈસપનીતિની વાત ઉપરથી બુડકી મારી જવી, કામની વખતે વચમાંઆ પ્રયોગ વાપરમાં આવે છે.)
થી નાશી જવું; જરૂરને પ્રસંગે ખસી જવું;