Rudhi Prayog Kosh

SR No.: 023264
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhogilal Bhikhabhai Gandhi
Publisher: Gujarat Varnacular Society
Publication Year: 1898
Total Pages: 378
Language: Gujarati
Classification: Dictionary
File Size: 29 MB

Page 154

જોરાવરીને પાર. ]
( ૧૪૮ )
[ ઝાંઝરાં પહેરવાં.
જોરાવરીના પારા, બળવાન માતાને જોવા જેવું કરવું, જોવાનું મન થાય એવી નવાઈનું અજાયખ જેવું કરવું; ખરામી– નુક્રસાનીના અર્થમાં પણ એ શબ્દ વા ય છે.
ળિયા પુત્ર.
r
ગાપી ગાળ દે અફ્રેંકડી,
છે જોરાવરીના પારા,
ભીખ માગ્યાની પેરે કહ્યું, ધર કાનતું આર.-ધુતારી.
પ્રેમાન
”
ઝટકા પડવા, ઝટકો પડવા જેવું દુ:ખ થયું. × પથરાને શા ઝટકા પડવાના છે કે ખાવા પીવાનું દુ:ખ વેઠવું ? ’ ?
એ બહેનેા. કાઈના પ્રત્યેની બેદરકારીમાંજ મેલાય છે.
ઝટકાના ખેલ, કાળજામાં ઘણી અસર કરે એવાં–હૃદયભેદક વચન; ( ઝટકા વાગે તે જેવું દુઃખ થાય તેવા. ) જીતી લેવી, ઝાડા જોવા–તપાસવેશ.
ર. ધમકાવવું; ઠોક દેવા; ઠપકા દઈ શરમીંદુ કરવું.
ઝડતી લઈ નાખવી એટલે ધૂળ કાઢી નાખવી.
૩. સાંપેલું કામ ચાંપીને તપાસવું. ઝપાટા કાઢી નાખવા, ઝાપટી નાખવું; ધમકાવવું; ધૂમાડાકાઢી નાખવા; ધમધમાવી પાંશરૂં કરવું.
૨. માર મારીને હલકું કરવું.
૩. ચીસ ખવડાવવી; ખેા ભૂલાવી દેવી. ઝપાટા મારવા, થોડા વખતમાં ત્વરાથી કામ કરવા માંડવું.
અરકી કરવું, બાળકના શરીર પ્રમાણે એક લૂગડાના કટકા લેઈ તેને દીવાથી સળગાવવે.
“ભાંડ ભવાયા ચારણ ગાંધ્રુવ એ વળિ ખેલ્યા એવુ; અમે શ્વેત ફજેત કરીને, કરીશું જોવા જેવુ રે–વસ્તીના.
વેનચરિત્ર.
( બાળક ઝાકી જાય છે ત્યારે એમ કરવાની રૂઢિ છે. ) ૩. રકવું.
ઝાકળ ઉતારવી, મહેણાં મારી સીધુ કરવું; ધમકાવવું.
૨. માર મારી હલકું કરવું; ખાખરૂં કરવું. “ જો હર દેખડાવે મુતે બળ રે, તા હું ઉતારીશ ઝાકળ રે. ”
અભિમન્યુ આખ્યાન. (પ્રે.કૃ.). ઝાકળી ઝુડવું, જેમ આવે તેમ વગર વિચારે બકયાં કરવું; એકામાં કરવું. ખરૂં ઝીંટવું, (સાવા વૃક્ષ ઉપરથી શાલહ્રવ અને તે ઉપરથી ઝાંખરૂં.) નામ ટાળવું; નામ જાય એમ કરવું. કાઈ માણસ આપણી પાસે કંઈ વસ્તુ લેવા આવ્યા હૈાય અને તેને આપવાની ખુશી ન હોય તેમ છતાં
ઘણી હઠ કરે ત્યારે નિરૂપાયે કઢાળા ખાઇને આપવું પડે એવે પ્રસંગે આ પ્રયાગ વપરાય છે.
‘એના નામનું ઝાંખરૂં ઝીંટને' એટલે એને જે જોઇએ છીએ તે આપીને જતા કરને. ર. સત્યાનાશ જવું; નિર્દેશ જવા.
:
.
એને ધેર ઝાંખરાં ઝીંટાય ” એમ અદધ્રુવા દેતાં ખેલાય છે.
ઝાંઝરાં પહેરવાં, (કેદીને ઝાંઝરા–જંજીરા—Àા