Rudhi Prayog Kosh

SR No.: 023264
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhogilal Bhikhabhai Gandhi
Publisher: Gujarat Varnacular Society
Publication Year: 1898
Total Pages: 378
Language: Gujarati
Classification: Dictionary
File Size: 29 MB

Page 134

છાતીની મુક્કી. ]
૨. ઉત્તેજન આપવું. છાતીની સુગ્રી, વપરાક્રમ; આપસામર્થ્ય; જાતમહેનત.
“ છાતીની મુક્કી વિના કામ ન થાય. છાતીના આધા, સાહસિક; હિંમતવાન; જીવની દરકાર ન રાખે એવા; મોટું કામ માથે લેવાના, અને તેમાં દુ:ખ પડે તે સહન કરવાને જોસ્સા રાખનાર; આધુ પાછું ન જોતાં કૂદી પડે એવા; જોખમ ખેડનાર.
• તે કહે મારા બાળક આ દોડાદોડમાં અથડાઈ પડશે અને કંઈ વાગશે તે હું શું કરીશ ? છાતીના આધે છે તેથી કદાપિ
ધાડ જોવા ગયા હશે ને ત્યાં કદાચ ચાર છાતીપર હાથ મૂકવા, છાતીએ હાથ દેવા;
"
સાથે બુદ્ધ કરશે. ”
ઉત્તેજન આપવું; ધીરજ આપવી. ૨. ધીરજ ધરવી; નિશ્ચિંત રહેવુ. છાપ ખાવી, કનકવાનું ચગતાં ચગતાં એકા
એક નીચા પડી જવું,
( ૧૨૮ )
વનરાજ ચાવડા.
“ માળવી રાજા ચપળ, કુશળ, પાતળા
પણ કઠણુ ધડાયલા, છાતીના આવે, તાકીને ભાલા ને તીર મારનાર, બળવાન તે દાવપેચવાળા હતા. ”
"
સધરાજેસીંગ,
છાતીપર પથ્થર મૂકવા, દિલગીરીના જોસાને દબાવવે.. ( ઉપર પથ્થર મૂકવાથી જેમ તળેની વસ્તુ વધવા અથવા ઊંચી થવા પામતી નથી તે ઉપરથી. )
**
મારા ઉપર ઉપરા ઉપરી દુઃખ આવી પડવાથી ઘણી વખત ડુમા ભરાઈ આવે છે પણ છાતી પર પથ્થર મૂકી સૌ સહન કછું.” છાતીપર બેસવું, કાષ્ઠની પાસે ચાંપીને કામ કરાવવું.
[ છાપરે ચઢવું.
છાતીપર રાખવું, કાળજી પૂર્વક પાસેનું પાસે રાખવું; વીલું મૂકી કાઇને ન ધીરવું; કાઇના વિશ્વાસપર સોંપી દૂર ન ખસવું (પ્યારમાં.)
tr
૨. સતાપવું; દુઃખ દેવું.
૩. ધણુંજ નજીક બેસી ગભરાવવું. છાતી પર બેસીને લાહી પીવુ, અતિશય સતાપવું.
""
તારા જેવા દેશની છાતીપર બેસીને લોહી પીઉં એવી છું. ( નિર્દય છું ) જાણે છે મને?'
ભામિનીભૂષણ.
ઘરના ધંધા ઘણા કરૂં જેમ, લીધી વેચાતી લૂડી;
છૈયાં છાતી પર રાખુ તે એ, ભાભી કહેશે ભૂંડી, ”
વેનચરિત્ર.
“ અક્ષક, જો નવીનચંદ્ર સાથે જેવું પડે તે હાંશીયારી રાખજો હાં? તારી ભાભીને જો એ કેવી છાતી પર રાખે છે.?” સરસ્વતીચંદ્ર.
છાપ પડી જવી, કોઈ પણ માણસ વિષે લાકમાં સારૂં કે નરસું ખેલાવું. · તેની ચાર લાકમાં છાપ પડી ગઈ છે.
છાપ મારી આવવી—ખેસાડવી, ચારમાં જઈ યશ મેળવવા; ડંકા કરી આવવા. છાપરૂં વધવું ( માથે), માથાના ઘણા ખરા ભાગમાં વાળ રાખ્યા હાય-ચહેરાના વાળ વધ્યા હોય ત્યારે તેને વિષે મજાકમાં બેલતાં વપરાય છે.
છાપરે ચઢવુ, ખોટી મોટાઈ દેખાડવી; ફૂલવું; પતરાજખાર થવું; બહેકી જવું; ફાટી જવું; મગરૂર બનવું.
“ સહેજ સહેજ વાતમાં એટલા બધા શેના છાપરે ચઢી જાય છે તે ”
“હવે એની વેતરણુ કરૂં છું; ભાઈ શ્રીપાંચ ખૂબ છાપરે ચઢયા છે પણ પા હતા તેવાજ કંગાળ કરી મૂકું ત્યારેજ હું સીધીભાઈ ખરો. ”
અરેબિયનનાઇટ્સ.