________________
જૈન ધર્મ અને આધુનિક વિજ્ઞાન
ચાલુ રહે છે, પરંતુ અજીવ અને જીવ વચ્ચે એટલે કે આત્મા અને કાર્યણો વચ્ચે પરસ્પર ક્રિયા થવા દે છે. બૉસૉનની જેમ કાર્મિક બળો માટે, આત્મા અને કાર્યણો વચ્ચેની પરસ્પર ક્રિયા માટે ‘‘કષાયો’ (કાર્મિક ઉત્સર્જનનું એક સ્વરૂપ) છે. સિવાય કે અ-કષાય (બળ-કવચ) હેઠળ જ્યારે માત્ર કાર્મિક ઉત્સર્જન થાય (જુઓ ચિત્ર ૧૦.૬), પણ કર્મબંધ નહિ.
આ બે બૉસૉનોને અનુક્રમે ‘“પેસિઓન’’ અને ‘‘એપેસિઓન’ કણો કહી શકાય. બીજું એક સ્તર (જુઓ એસ.કે.જૈન, ૧૯૮૦) તેજોમય બળ કદાચ, મૃત્યુ સમયે મુક્ત થતા વિદ્યુતચુંબકીય પ્રકારના તરંગોના ઊર્જાના સ્વરૂપ (તેજસ સંપુટ) તરીકે પુનર્જન્મનું ચક્ર સમજાવી શકે. આમ, એ તત્કાળ લાંબા અંતર સુધી કાર્મિક શરીરમાં વિશિષ્ટ સંદેશા, વિચાર લઈ જઈ શકે. ઉદાહરણ તરીકે કાર્મિક શરી૨ ફેરોમોન (pheromone) નામનો રાસાયણિક ઘટક વગેરે સાથે લઈ જઈ શકે.
આત્મા
એપેસિઓન
આત્મા
૧૧૭
કાર્મણ
કાર્મણ
ચિત્ર.૧૦.૬ : એક એપેસિઓનું કાર્મિકબળ તેના બૉસૉન તરીકે
(ફેરોમોન એ રાસાયણિક ઘટક વ્યક્તિગત માહિતી, વિચારની આપ-લે કરી શકે તેવા પ્રાણીમાં પેદા થાય છે.) આ કાર્મિક શરીર ગર્ભ(zygote) સાથે સંલગ્ન અને સંક્રમિત હોય છે. (ઝાયગોટ એટલે નર અને માદાના સંયોગથી પરિણમેલો નવજાતનો પ્રથમ કોષ). ગર્ભને મળતી ‘‘ઊર્જા’’ ડીએનએ (DNA) માં પૂર્વનિર્ધારિત ફેરફારો પ્રેરી શકે છે (DNA એટલે જીવનનો આનુવંશિક કોડ). જો કે આ વિષયનો ગહન અભ્યાસ જરૂરી છે.
