________________
ઇ
n g
D
] ]
-
-
-
n
ઓહો! કેવી વિલક્ષણતા! સામાન્ય માણસને કોઈ સ્થળે પોતાના મૃત્યુની ભૂલથી પણ જરા ગંધ આવી જાય તો એ તત્કાલ એ સ્થળેથી સેંકડો જોજન દૂર ભાગી જાય ! તેનાથી વિપરીત, અહીં તપસ્વીજી પોતાના દેહવિલય માટે સ્વયં પ્રાકૃતિક સ્થળ શોધી રહ્યાં હતાં ! શાસ્ત્રમાં કહ્યું છે ‘અંધ વિશ્વાસ બહુ મોટું પાપ છે.' જૈન શાસ્ત્રોમાં તેને ગ્રહિત મિથ્યાત્વ કહે છે. જો યોગ્ય માર્ગદર્શન અને નેતૃત્વ મળે તો હજુ પણ બિહાર તેની જૂની જાહોજલાલી પાછી મેળવીને પોતાની સંસ્કારિતાથી બધાને પ્રભાવિત કરી શકે તેમ છે.
યોગી સમ્યક્ રીતે પ્રવર્તીને સંયમપૂર્વક ચાલે તો સ્વતઃ મન, વચન અને કર્મનો યોગ બની જાય છે. ખરેખર, આ મંગલસૂત્ર સાધક માટે પ્રથમ ભૂમિકાનું ઉદ્ઘાટન કરે છે. માર્ગની દુર્ઘટનાઓમાં ખરેખર કોઈ રક્ષાત્મક તત્ત્વ હતું તેવો અનુભવ થઈ રહ્યો હતો. આદિકાળથી માનવજાતિ આ બધાં યુદ્ધો ઝીલતી આવી છે અને તેમાં ઘણા નિર્દોષ માણસો મરણને શરણ થાય છે. લડનારાઓ લડે છે, જ્યારે ભોગવવું પડે છે સમસ્ત પ્રજાને. આટલી વૈજ્ઞાનિક ઉન્નતિ હોવા છતાં આ રાષ્ટ્રો લડાઈને રોકી શકતાં નથી. તેમજ યુદ્ધ ન થાય તેવા વિશ્વ માટે કશું કરી શક્યાં નથી. સંસાર ઉપર યુદ્ધનાં વાદળાંઓ રોજ ગરજતાં હોય છે.
સેવાની ભાવના એ જ્ઞાનરૂપી વૃક્ષનું ફળ છે. જ્ઞાન જ્યારે પરિપક્વ થાય છે ત્યારે તે ચારિત્રમાં પરિણમે છે. ચારિત્ર સ્વકેંદ્રી મટીને વ્યાપક સ્વરૂપ ધારણ કરે છે ત્યારે તે સેવારૂપે પ્રગટે છે. સેવા એ કોઈ બાહ્ય આચાર નથી પણ કરુણામાંથી ઉદ્ભવતી આંતરસ્ફુરણા છે.
જ્ઞાન એ દીપકની જ્યોત છે. સેવા અને સમર્પણના દિવેલ વગર જ્ઞાનનો દીપક ગરીબના જીવનને ઉજાગર ન કરી શકે.
વ્યક્તિ નિસ્પૃહી બનીને ત્યાગી જીવન સ્વીકાર્યા પછી દીન-દુઃખીઓનાં કષ્ટને ધ્યાનમાં ન લે તો તેનું ત્યાગી જીવન બંધ ખજાના જેવું છે. તેની સુગંધ ફેલાતી નથી.
આમ જનતાના હૃદયમાં જ્યારે ભક્તિનો ઊભરો ઉદ્ભવતો દેખાય છે ત્યારે જીવનની સાર્થકતા જણાય છે. આ જીવનની સુરભિ ખૂણે ખૂણે વ્યાપ્ત થઈ રહી છે. આ સુરભિ એટલે ત્યાગી
જીવનનો અને જનતાનો સંતોષ.
પરિશિષ્ટ ૧ D 477