________________
તેઓ આ માર્ગેથી ફરી ક્યારે પણ પાછા ફરવાના નથી એ કહેતા જીભ અટકી જાય છે અને હૃદય ભરાઈ જાય છે. હું જ્યારે આ માર્ગથી એકલો પાછો ફરીશ ત્યારે મારી કેવી હૃદયવિદારક સ્થિતિ હશે !” શ્રી જયંતમુનિના હૃદયભેદી શબ્દોથી જનસમુદાયની આંખો સજળ થઈ ગઈ.
આ ઉદયગિરિની તળેટીએથી ભગવાન મહાવીરે દેશના આપી હતી. તળેટીના આ પવિત્ર સ્થળે જ મહાન આર્ય સુધર્માએ સંલેખના તપની આરાધના કરી હતી. પાસેના વૈભારગિરિ પર્વત ઉપર ધન્ના અને શાલિભદ્ર સંલેખના તપની આરાધના કરીને પોતાનો દેહવિલય કર્યો હતો. પાસેના વિપુલાચલને અતિમુક્તમુનિએ સંલેખના તપથી પવિત્ર કર્યો હતો. જૈન ઈતિહાસના ગૌરવશાળી મહાપુરુષોનાં ચિત્ર છાયાપટની જેમ પસાર થઈ રહ્યાં હતાં. ભગવાન મુનિસુવ્રતના ચાર કલ્યાણક, રાજા શ્રેણિકની અપૂર્વ ભક્તિ, ભગવાન મહાવીરનાં ચૌદ ચાતુર્માસ અને અગણિત સંતોની તપઆરાધનાની રાજગૃહી સાક્ષી છે. વિપુલાચલ, રત્નગિરિ, ઉદયગિરિ, સ્વર્ણગિરિ અને વૈભારગિરિ પર્વતોની હારમાળા તેના સૌંદર્ય, મહાપુરુષોની અંતિમ સાધના અને તેમના પવિત્ર રજકણોથી આજ પણ અસંખ્ય ભક્તોના હૃદયને ભક્તિભાવથી વિભોર કરે છે.
ઉદયગિરિની યાત્રા દરમિયાન તાપ વધી રહ્યો હતો. તપસ્વીજીને શાતા ઉપજાવવા માટે એક લાલ ચાદરને ચાર ખૂણેથી પકડી ભક્તોએ તેમના શિર ઉપર છત્ર બનાવ્યું હતું. તપસ્વીજીના ઉત્સાહ અને આનંદનો પાર ન હતો. તળેટીએ પહોંચીને તેમણે ભગવાન મહાવીરની લાંબી સ્તુતિ કરી અને પોતાના જીવનનું અંતિમ પ્રવચન આપ્યું.
તેમણે શુક્રવાર સાંજે ભોજન કર્યું. થોડી ખીચડી, દૂધ અને એક નાનો ટુકડો બદામ કતરી અને તલપાપડી તેમનો અંતિમ આહાર હતો. શ્રી જયંતમુનિએ આ છેલ્લા ભોજનમાં સાથ આપ્યો. શ્રી જયંતમુનિના અતિ આગ્રહથી તેમણે શરીર-શુદ્ધી માટે આજ્ઞા આપી. જયંતમુનિએ સ્વહસ્તે તેમના દેહનું સ્પંજ કરી, વસ્ત્ર બદલાવ્યાં. કષાય અને શરીરથી કુષ શ્રી જગજીવનજી મહારાજ હળવા ફૂલ થઈ ગયા હતા.
તેમણે વિશુદ્ધ આલોયણા કરી. શ્રી જયંતમુનિને ફરીથી દીક્ષાપાઠ ભણાવવાની આજ્ઞા કરી. તેમણે પુનઃ નિરતિચાર ચારિત્ર ધારણ કર્યું. તેમની દરેક ક્રિયાઓ અને ચેષ્ટાઓમાં મહાસમાધિની સમતાપૂર્વકની તૈયારીનાં દર્શન થતાં હતાં. એ કેવું અલૌકિક દશ્ય હતું અને કેવી દેવી ઘડી હતી!
સંધ્યા થતાં તેમણે દેવસી પ્રતિક્રમણ કર્યું. હજુ પ્રતિક્રમણ પૂરું થયું ત્યાં કલકત્તાથી એકસો જેટલા ભાઈઓ દર્શનાર્થે આવ્યા. તપસ્વીજી મહારાજ પાટ ઉપર ઊભા થઈ ગયા. એ સમયે તેમનું વીરત્વ, શૌર્ય અને ઉત્સાહ અનુપમ અને બેજોડ હતાં. તેમણે બુલંદ અવાજે કહ્યું, “જયંતી, મને ૧૫ ઉપવાસના પચ્ચખાણ કરાવો. આજથી તારી આજ્ઞા છે અને પહેલા ત્રણ દિવસ મૌન છે.” જયંતમુનિએ હૃદય કઠણ કરીને પચ્ચકખાણ કરાવ્યા. પુષ્પાદેવી જૈન અને તેમના ભાઈ જૈન
સાધુતાનું શિખર અને માનવતાની મહેંક 408