________________
સાહેબના બંગલે ત્રણ દિવસની સાતા પામી મુનિઓ ઘાટશિલા તરફ આગળ વધ્યા. મુખ્ય દરવાજેથી સાહેબના માણસો પાછા ફર્યા. ત્રણે સાધુઓ હતા તેવા એકલા અટપટા જંગલમાં નીકળી ગયા. બપોરના થોડી વિશ્રાંતિ કરી, સુવર્ણરેખા નદીનો પુલ ઓળંગી, સાંજના ઘાટશિલા પહોંચી જવાની મુનિરાજોની ધારણા હતી.
ઘાટશિલા સુવર્ણરેખા નદીને કિનારે આવેલું, નાની પહાડીઓથી ઘેરાયેલું, સુંદર નાનું ગામ છે. આસપાસ ગાઢ જંગલ છે. પૂરો વિસ્તાર આદિવાસીઓથી વસેલો છે. અહીં ત્રાંબાની ખાણો છે અને ત્રાંબું શુદ્ધ કરવાનું ભારતનું સૌથી મોટું કારખાનું છે. આ રીતે ઘાટશિલા પ્રકૃતિને ખોળે રમતું ગામ પણ છે અને ઔદ્યોગિક પ્રવૃત્તિથી ધમધમે પણ છે. છતાં એકંદરે ઘાટશિલા શાંત, વનરાજીથી શોભતું, નયનરમ્ય સ્થળ છે.
જમશેદપુરની આસપાસનાં નાનાં નાનાં ગામ, ખનિજ ઉદ્યોગો અને જંગલો વચ્ચે વિચરણ કરતા કરતા પૂજ્ય જયંતમુનિજીના ચિત્તમાં પ્રસન્નતા અને આનંદ સાથે ચિંતનની ધારા પણ વહી રહી હતી. જેમ ગંગોત્રીમાંથી છૂટેલી નાની ધારામાં અનેક નદીઓ પોતાનું પાણી ઠાલવતી જાય છે અને ગંગાને પુષ્ટ કરે છે તેમ શ્રી જયંતમુનિજીના ચિંતનનો વ્યાપ્ત વધતો જતો હતો. બેરમો ચાતુર્માસની વિશ્રાંતિ, વૈતરણી નદીના તટ ઉપરની અગમ્ય પ્રેરણા, જમશેદપુરની આસપાસનાં જંગલોનું શાંત એકાંત તેમના ચિંતનની ધારાને ઊંડાણ સાથે નવી દિશાનું સૂચન કરી રહી હતી.
બનારસના અભ્યાસ પૂરો કર્યાને એક દશકો થઈ ગયો હતો. આ દશ વર્ષમાં શ્રી જયંતમુનિજીએ પૂર્વ ભારતનાં મોટાં શહેરો, નાનાં ગામડાં, ગાઢ જંગલો, આદિવાસી વિસ્તાર અને ઔદ્યોગિક વસાહતોમાં બહોળા પ્રમાણમાં વિહાર કર્યો હતો. તેઓએ જૈન અને અજૈન સમાજ, શહેરીઓનો ભભકો, ગામડાની ભક્તિ અને ભોળા આદિવાસીઓનું પ્રાકૃતિક જીવન નિકટથી જોયું હતું. તેમણે ભારતની પચરંગી સંસ્કૃતિનો ઊંડો પરિચય મેળવ્યો. કાશીમાં સ્વાધ્યાય કર્યો હતો, અહીં અનુભવનું ભાથું ભેગું કર્યું હતું. હિમાલયમાંથી નીકળેલી ગંગા બિહાર-બંગાળના પટમાં આવે છે ત્યારે ભારતની મોટી નદીઓની જળરાશિને પોતાના ઉરમાં લઈને વહે છે. એ જ રીતે સૌરાષ્ટ્રનાં ગામડાં અને ગુરુકુળમાંથી શ્રી જયંતમુનિજીએ લીધેલી શિક્ષા બનારસના સ્વાધ્યાય અને પૂર્વભારતના અનુભવથી સંવર્ધન પામી પરિપક્વ અને સમૃદ્ધ થઈ હતી. જીવનની આ સમૃદ્ધિને જનતાને વધુ ફળદાયી રૂપે પ્રદાન કરવા માટે જયંતમુનિ હવે ઉત્સુક હતા. તે માટે પ્રકૃતિનાં પરિબળો પોતાની રીતે કામ કરી રહ્યાં હતાં. ગુરુદેવ ૧૯૬૩માં બાર વર્ષે જ્યારે ફરી બનારસ પધાર્યા ત્યારે એક વર્તુળ પૂરું થયું હતું અને નવું વર્તુળ આકાર લઈ રહ્યું હતું. આગલા ખંડમાં શ્રી જયંતમુનિજીના જીવનમાં આવી રહેલા નવા વળાંકને વધુ સ્પષ્ટતાથી જોઈ શકાશે.
TO
વૈતરણીને તીરે ચિંતનધારા 2 393