________________
જેલમાંથી મહેલમાં :
ટાટાનગરથી નીકળ્યા પછી મુનિઓનો વિહાર કાચે રસ્તે હતો. બે દિવસના વિહાર થયા પછી જંગલમાં રસ્તો અટવાઈ ગયો. આ ક્ષેત્ર યુરેનિયમ ધાતુનું હતું. ભારત સરકારે કાંટાળા તારની વાડથી પૂરા ક્ષેત્રને ઘેરી લીધું હતું. રસ્તો કાંટાની વાડમાં આવીને અટક્યો. સવારના દસ વાગ્યા હતા. જંગલમાં એક ચકલું પણ દેખાતું ન હતું. વેરાન ભૂમિ હતી. ક્યાંય છાયાનું નામ ન હતું. ગોવાળિયાઓએ આ કાંટાળા તાર ઉપર-નીચે ખેંચીને બાંધી, વચ્ચેથી જવાની જગ્યા બનાવી હતી. મુશ્કેલીથી પ્રવેશ જેટલી જગ્યા હતી. આપણું સાધુવૃંદ દૈવયોગે આ કાંટાની વાડમાંથી સરકી સ૨કા૨ી ક્ષેત્રમાં પ્રવેશ્યું. આમ કરવું સર્વથા અનુચિત હતું. આજ્ઞા લીધા વિના વાડ ઓળંગી શકાય નહીં. પરંતુ મુનિરાજો શકેન્દ્ર મહારાજની આજ્ઞા લઈ અંદર પ્રવેશ્યા. ચોતરફ ડાભોળિયાનું મોટું ઘાસ હતું. વચ્ચે પગદંડી હતી. સાધુ-મહાત્માઓ કેડીએ કેડીએ આગળ વધ્યા. એવામાં બે ચોકીદારો મોટેથી બૂમ પાડતા આવ્યા અને સાધુને અટકાવ્યા.
ચોકીદારો બોલ્યા, “બાબા, તમે લોકોએ મોટી ભૂલ કરી છે. કાયદાની રુએ તમને ગિરફતાર કરવા પડશે. અમે તમને મોટા સાહેબ પાસે લઈ જઈશું. મોટા સાહેબના હુકમથી આપને જેલ પણ થઈ શકે છે. હવે તમે બીજે ક્યાંય પણ જઈ નહીં શકો. આ ‘યુરેનિયમ’ ફિલ્ડ છે. અહીંયાંનું પાણી જાનવર પીએ તો તે પણ મરી જાય છે. અમારા માટે બહારથી પાણી આવે છે.”
આપણા સાધુઓ સારી રીતે ફસાઈ ગયા હતા. સિપાઈઓ ચારે સાધુને લઈને આગળ વધ્યા. સિપાઈઓની વાતને આધીન થવું પડ્યું. પરંતુ કુદરતની પ્રેરણા જુદી જ હતી.
વાત એમ હતી કે સાહેબ પંજાબના હતા. એમનાં ધર્મપત્ની સુપ્રસિદ્ધ વિમલમુનિનાં ખાસ ભક્ત હતા. તેઓ જૈન ન હતાં, પરંતુ જૈનમુનિ પ્રત્યે તેમની અપાર ભક્તિ હતી. જંગલમાં બે વરસ થયાં હતાં. અહીં એક પણ જૈનમુનિનાં તેમને દર્શન થયાં ન હતાં. તેઓ મુનિરાજનાં દર્શન કરવા માટે આતુર હોય અને કેમ જાણે વિધાતાએ તેમને દર્શન આપવા માટે જ સાધુઓને ભૂલા પાડ્યા હતા ! (મન તડપત હૈ હરિદર્શન કો આજ).
સાહેબના બંગલાના ઉપરના માળે બહેનશ્રી બાલ્કનીમાં બેઠાં હતાં. તેમણે સંતોને આવતા જોયા. તે ભાવવિભોર બની ગયાં. પગમાં ચંપલ પણ ન પહેર્યાં અને તે નીચે ઊતરી દોડતાં આવી પહોંચ્યાં. ભાવપૂર્વક વંદન કરવા લાગ્યાં. બે સિપાઈઓને અભિનંદન આપવા લાગ્યાં અને કહ્યું, “સારું થયું, તમે મુનિરાજોને અહીં લઈ આવ્યા.” પહેલાં સિપાઈઓ તો ડઘાઈ ગયા. મોટા સાહેબનાં પત્ની આ રીતે વંદન કરે તે જોઈને સિપાઈઓને નવાઈ લાગી. એટલું જ નહીં, તેમને અંદરથી ભય લાગ્યો કે કંઈ ભૂલ તો નથી કરીને? તેમણે એક સિપાઈને કહ્યું, “જલદી જઈને સાહેબને સમાચાર આપો કે અમારા ગુરુજી પધાર્યા છે.”
વૈતરણીને તીરે ચિંતનધારા D 391