________________
આપણા દેશના જે કોઈ મહાન સંતો થઈ ગયા છે, જે કોઈ અવતારી પુરુષ થયા છે તે બધાની જન્મ જયંતી કે નિર્વાણતિથિના પ્રસંગો ઊજવવા, ધર્મનો પ્રચાર કરવો, નૈતિક આચરણ ઉપર ભાર આપવો, સારાં પ્રસિદ્ધ ભજનો જનતામાં ફેલાય તે માટે પ્રયત્ન કરવો અને ભજનમંડળીઓને ઉત્સાહ આપવો, વગેરે ધર્મસભાનું મુખ્ય કામ નક્કી કર્યું. આ ધર્મસભા ચાલી નહિ. તે પર કોઈએ વિશેષ ધ્યાન આપ્યું નહીં. આપણા દેશનું એક મોટું લક્ષણ છે કે ધર્મસંસ્થાઓ એક પ્લેટફોર્મ પર એકત્ર થઈ શકતી નથી. તેઓ હિંદુત્વની રક્ષા કરી શકતા નથી, કે નૈતિક સિદ્ધાંતોને અમલમાં લાવી શકતા નથી. ધર્મના નામે નાનામોટા પૂજાપાઠ કરીને અટકી જાય છે કે મંદિરમાં ઘંટ વગાડી ધર્મની ભક્તિની ઇતિશ્રી કરે છે. સમાજ, રાષ્ટ્ર, ભારતીય ભાષા કે સંસ્કૃતિનું વ્યાપક રીતે રક્ષણ થાય તેવું કોઈ અનુષ્ઠાન કરવામાં આવતું નથી. વનપ્રદેશમાં પુનઃ વિહાર :
ઓરિસાના ભૌગોલિક દૃષ્ટિએ બે ભાગ છે. સમુદ્રકિનારા પાસેનો મેદાની પ્રદેશ, કે જ્યાં સંસ્કૃતિનો સારો વિકાસ થયો છે અને જંગલ ને પહાડોથી ઘેરાયેલો આદિવાસી વિસ્તાર, સંબલપુર, જારસુખડા અને રાઉરકેલા જંગલ અને પહાડનો વિસ્તાર છે અને આગળ જતાં ઝારખંડના આદિવાસી વિસ્તારને મળી જાય છે. શ્રી જયંતમુનિજીએ ફરીથી રાંચી, કત્રાસ વગેરે ક્ષેત્રોના વિહારનો કાર્યક્રમ વિચાર્યો હતો. એટલે વનાંચલ અને કોલફિલ્ડના ગામ અને શહેરોના શ્રીસંઘ અને સમાજ સાથેનો સંપર્ક તાજો થયો.
જારસુખડામાં તે વખતે ગુજરાતી ભાઈઓની પ્રભુતા હતી. ઉદાર દિલના પત્તાબીડીવાળા શેઠ સમાજનું સંગઠન જાળવી રાખવામાં પૂરું યોગદાન કરતા હતા. આસનસોલવાળા વર્ધમાનભાઈના નાનાભાઈ મગનભાઈ પણ જારસુખડામાં રહેતા હતા. જારસુખડામાં ૨-૪ દિવસનો લાભ આપ્યો. હવે ચાતુર્માસનો સમય નજીક આવતો હતો, તેથી મુનિશ્રીઓએ રાંચીની દિશા તરફ મુખ ફેરવ્યું. જમશેદપુરથી પુરી સુધી પૂર્વદિશાની યાત્રા હતી. ત્યારબાદ જારસુખડા સુધી પશ્ચિમમાં ચાલ્યા. હવે ઉત્તર દિશા તરફ વળાંક લઈ રાઉરકેલાથી રાંચી પહોંચવાનું હતું.
જારસુખડા તથા સંબલપુરના ૧૫થી ૨૦ યુવકો અને ભાઈઓ વિહારમાં જોડાયા હતા. આખો રસ્તો જંગલોથી ભરેલો હતો. વિહાર ખૂબ જ આનંદરૂપ બની ગયો હતો. રેલવે લાઇન ઉપર વિહાર હોવાથી ગાડી સાથે રાખી ન હતી. ગોચરી-પાણી લઈ ભાઈઓ સ્ટેશન પર આવી જતા. રસ્તામાં મોટા રેલવે-બોગદાંઓ પણ આવતાં હતાં. બોગદાંના ઘોર અંધારામાં ગાડી પાર થતી અને મુનિરાજો પણ એ અંધકારમાં વગર લાઇટે બોગદો પાર કરી જતા હતા. શ્રી મગનભાઈ શેઠ હાસ્યપ્રણેતા હોવાથી સૌને હસાવીને લોટપોટ કરી દેતા. વિહારમાં
સાધુતાનું શિખર અને માનવતાની મહેંક 336