Page Text
________________
માણસો એકસાથે નિરીક્ષણ પણ ન કરી શકે તેટલાં લજ્જાભરેલાં આ શિલ્પ છે. આ જાતનું શિલ્પ પૂરી કલિંગ સંસ્કૃતિમાં જોવા મળે છે. કારણ ગમે તે રહ્યું હોય, પરંતુ ધાર્મિક ક્ષેત્રમાં, ધાર્મિક મંદિરો ઉપર આ જાતનું શિલ્પ ખૂબ આશ્ચર્ય ઉપજાવે તેવું છે.
તાંત્રિક મતનો કોઈ કાળમાં અહીં પૂરો પ્રભાવ પડ્યો હશે. તાંત્રિક મત હટી ગયા પછી પણ આ કળા પરંપરામાં રહી ગઈ હશે તેવું અનુમાન થાય છે. ઇતિહાસકારો કે પુરાતત્ત્વ વિદ્વાનો બીજાં કેટલાંક કારણો બતાવે છે. સંભવ છે કે તેમાં પણ સત્ય હોય.
જગન્નાથપુરીનાં મંદિરોનું નિરીક્ષણ કર્યા પછી તેના આફ્લાદક સમુદ્રકિનારાનાં દર્શન કર્યાં. પૂર્વનો સમુદ્ર જગન્નાથજીના ચરણ પખાલતો હોય તેવું છાયાવાદી ચિત્ર મનમાં ઊભું થાય છે. જે ઋષિ મહાત્માજીએ યા કોઈ મહાન ભક્ત પુરીનું સ્થાન પસંદ કર્યું છે તે કોટિ કોટિ અભિવંદનીય છે.
પુરીની આખી પૂજા-પરંપરા વૈષ્ણવ પદ્ધતિથી જોડાયેલી છે. તેથી અહીં કોઈ પ્રકારનું બલિદાન કે જીવહિંસા થતી નથી. અહિંસાનો પૂરો પ્રભાવ છે તેના કારણે વાતાવરણ ખૂબ શુદ્ધ લાગે છે.
પુરીના નિવાસ દરમિયાન કલકત્તાથી શેઠશ્રી સોહનલાલજી દુગ્ગડ મુનિશ્રીનાં દર્શન માટે આવ્યા હતા. તેમણે પુરીમાં દાનનું ઉત્તમ ઉદાહરણ પ્રસ્તુત કર્યું. દર્શન કર્યા પછી તેમણે જયંતમુનિજીને કહ્યું કે, “અહીં બ્રાહ્મણ પંડાઓને બધા જ દાન-દક્ષિણા આપે છે. પરંતુ અહીં રહેતા સેંકડો હરિજનને કોઈ દક્ષિણા નહીં આપતું હોય. ઝાડું મારીને સફાઈ રાખનારને કોઈ કંઈ નહીં આપતું હોય.”
મહારાજશ્રીએ કહ્યું, “શેઠજી, એ લોકોને કોણ દાન આપે!”
સોહનલાલજી એ કહ્યું, “હું પુરીના બધા જ હરિજનોને કપડાં આપવા માંગું છું. પુરુષોને ધોતી, સ્ત્રીઓને સાડી, છોકરાંઓને શર્ટ અને છોકરીઓને ફ્રોકનું પીસ આપવા ઈચ્છું છું.”
શેઠજીએ તુરત નિર્ણય કરી, આખી જગન્નાથપુરીમાં ઢોલ વગડાવી દીધો કે જે હરિજન હોય તે બધા લાઇનમાં બેસે. કોઈને ડર લાગ્યો કે અન્ય જાતિના માણસો આવીને કપડાં લઈ જશે. શેઠજી હોશિયાર હતા. તેમણે કહ્યું, “એક ધોતી માટે કોઈ હરિજન બનશે નહીં. તેમ છતાં જે કોઈ હાથ લંબાવશે તેને કપડાં આપશું.”
શેઠજીનું અનુમાન બરાબર હતું. બપોર સુધીમાં તો આખી પુરીમાં હરિજનોને પંક્તિમાં બેસાડી એકવીસ હજાર કપડાં વહેંચી દીધાં. પોતે પણ સ્કૂર્તિવાળા ઘણા જ હતા. એટલું ઝડપથી કામ પતાવ્યું કે તે જોવાલાયક હતું. લગભગ સવા લાખ-દોઢ લાખનું દાન હતું.
આ રીતે શેઠજી દાનની એક નવી જ પરંપરા સ્થાપિત કરી ગયા. તેઓ એક અદ્ભુત ઉદાહરણ મૂકી ગયા. પંડાઓ મોઢુ તાકતા રહી ગયા. જગન્નાથપુરીથી મુનિવરો પુનઃ કટક પધાર્યા. કટકમાં બે-ચાર દિવસનો વિશ્રામ કરી સંબલપુર
લોભી અને જોગીનો અનુભવ 2 333
| SR No. | 023252 |
| Book Title | Sadhutanu Shikhar Ane Manavtani Mahek |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Harshad Doshi |
| Publisher | Jain Academy |
| Publication Year | 2006 |
| Total Pages | 532 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 16 MB |