________________
આમ જયંતમુનિની શિશુ અવસ્થાના બે પાસાઓ સ્પષ્ટ જોઈ શકાય છે. એક તરફ નાનાંમોટાં તોફાનો કરી ઉત્પાત કરવો અને બીજી તરફ ધર્મની સાધના સાથે જ્ઞાન મેળવવું. હીરાચંદબાપા સુરદાસ હોવાથી તેમની સેવાનું શ્રેય જયંતીભાઈને બાળપણમાં સાંપડ્યું હતું.
જયંતીભાઈ ઉપાશ્રયના એક નાનકડા કબાટમાં ધર્મનાં પુસ્તકોને પૂઠાં ચડાવી, સરખી રીતે ગોઠવીને રાખતા હતા. તેમને આ બધાં પુસ્તકો વાંચવાનો યોગ સાંપડ્યો. “જૈન પ્રકાશના અર્ધમારવાડી ભાષામાં લખેલા ગ્રંથને જયંતીભાઈએ ખૂબ જ સારી રીતે સમજવાનો પ્રયાસ કર્યો. આ ગ્રંથ જ જયંતમુનિના તત્ત્વજ્ઞાનનો મુખ્ય પાયો હતો. જયંતીભાઈના વિકાસમાં તેનો અમૂલ્ય ફાળો હતો. સતી રત્નપ્રભાની ઊંડી અસર :
અમૃતબાઈ માતાજી પોતે અભણ હતાં, પરંતુ તે સારાં સારાં પુસ્તકો સાચવી રાખતાં. તેમની પાસે એક ટૂંક ભરીને પુસ્તકો હતાં. કોઈ ભણેલાં ભાઈ કે બહેન આવે ત્યારે તેમની પાસેથી આ પુસ્તકોની ધર્મકથાઓ સાંભળવાનો તેમનો મુખ્ય વિષય હતો.
તે બાળકોને પુસ્તકને હાથ લાગવા ન દેતા. જકુભાઈએ એક વખત આ ટૂંકમાંથી “રત્નપ્રભા અને કનકશ્રી'નું પુસ્તક ચુપચાપ કાઢી લીધું. રત્નપ્રભાના ચારિત્રની જકુભાઈના બાળ-માનસ પર ખૂબ ગંભીર અસર થઈ. આ પુસ્તક તેમના વૈરાગ્યનું પ્રબળ કારણ બન્યું. આ પુસ્તક વાંચતાં વાંચતાં સતી રત્નપ્રભા ઉપર આવી પડેલાં દુઃખોનું વર્ણન વાંચીને જકુભાઈ પુસ્તક છાતી ઉપર રાખી હીબકાં ભરીને રડવા લાગ્યા. એ સમયે માતુશ્રી આવી ચડ્યાં અને રુદનનું કારણ પૂછ્યું.
જ્યારે તેમણે સતી રત્નપ્રભા તરફની સહાનુભૂતિ જાણી ત્યારે તેમને આશ્ચર્ય થયું કે જ કુભાઈના હાથમાં પુસ્તક ક્યાંથી આવ્યું ! પછી તો માતુશ્રીને પણ સતી રત્નપ્રભાની કથા સાંભળવાનું મન થયું. જકુભાઈએ થોડું થોડું કરી રત્નપ્રભાનું પૂરું આખ્યાન માતાજીને સંભળાવ્યું. બાળપણમાં દીક્ષાના ભાવ:
એમના ઉપાશ્રયમાં બોટાદ સંપ્રદાયના સંતોની પાવલીનું એક નાનકડું પુસ્તક હતું. તેમાં બોટાદ સંપ્રદાયના સાધુઓની ક્રમશઃ દીક્ષાનાં વર્ણન વાંચતા જયંતીભાઈને એવી અસર થઈ કે જાણે જીવન તો દીક્ષા લેવા માટે જ છે અને બધા દીક્ષા લેવા જ ચાલી નીકળે છે! આખી પટ્ટવલીમાં દીક્ષાનાં જ વર્ણનો હતાં.
આ પુસ્તકની નાનકડા જકુભાઈના મન ઉપર બહુ ઊંડી અસર થઈ. તેમણે તે જ વખતે સંકલ્પ કર્યો કે દીક્ષા લેવી તો બોટાદ સંપ્રદાયમાં જ લેવી. તે માટે બોટાદ સંપ્રદાયના વર્તમાન શ્રી પૂજ્ય માણેકચંદજી મહારાજ અને પૂજ્ય શિવલાલજી મહારાજના ચરણે જવું તેમ નક્કી કર્યું. જકુભાઈ બહુ નાના હતા ત્યારે આ સંત દલખાણિયા પધારી ગયા હતા.
સાધુતાનું શિખર અને માનવતાની મહેંક n 14