________________
સિદ્ધાંત તરીકે સ્યાદ્વાદનું વર્ણન કરીએ છીએ. દ્રવ્યાનુયોગમાં સ્યાદ્વાદની સ્થાપના કરીએ છીએ. પરંતુ વ્યવહારમાં સ્યાદ્વાદ અપનાવવો જરૂરી છે.”
ત્યારબાદ મુનિશ્રીએ પૂજ્ય ભીખણજી સ્વામીને શ્રદ્ધાંજલિ આપતાં કહ્યું કે “જૈન સંપ્રદાયમાં પુનઃ ચારિત્રના નિયમોને દઢ કરવાની આવશ્યકતા હતી. ત્યારે પૂજ્ય ભીખણજી સ્વામીએ વિચારક્રાન્તિ કરી અને તેરાપંથ સમાજનું નિર્માણ કરી એક મજબૂત સંગઠનને જન્મ આપ્યો. આ મહાન આચાર્યે રાજસ્થાનની લોકભાષામાં ઉપદેશ આપ્યો છે અને પોતાની કવિત્વશક્તિનો પણ પરિચય આપ્યો છે. તેમના વિરક્તિ ભરેલાં પદો ત્યાગપથ પર ચાલવાની પ્રેરણા આપે છે.” સોહનલાલજી દુગ્ગડના ઉમદા વિચાર :
શ્રી જયંતમુનિજીના પ્રવચન પછી સોહનલાલજી દુગ્ગડે મુનિશ્રીનું સ્વાગત કર્યું અને પોતાની લાક્ષણિક શૈલીથી કહ્યું કે, “ચાતુર્માસ સફળ બનાવવા માટે તથા જૈન શાસનની ધજા ફરકાવવા માટે સૌએ મતભેદો છોડી, એક ધરાતલ પર એકત્ર થવું જોઈએ. મહાત્મા ગાંધીજીની કૃપાથી સમગ્ર વિશ્વ અહિંસાના સિદ્ધાંતથી અને અહિંસા શબ્દથી પરિચિત થયું છે. અહિંસા એ જૈન ધર્મનો પ્રાણ છે. તેથી જૈન સમાજે તથા સંતોએ અહિંસાનો પ્રચાર કરવાની આ ઉત્તમ તક ઝડપી લેવી જોઈએ. ભગવાન મહાવીરનો માર્ગ અપરિગ્રહ અને અહિંસાનો છે. અહિંસામાં દયા અને સેવા ભરી છે. જ્યારે અપરિગ્રહ ત્યાગનું સૂચન કરે છે. ધર્મમાં આ બે સિદ્ધાંતો સર્વોપરી છે. ફક્ત આપણે એક થવાની જરૂર છે. ભલે સૌ પોતપોતાની આંતરિક માન્યતા પ્રમાણે આચરણ કરે, પરંતુ બાકીના પ્રશ્નો પર જૈન સમાજ એક થઈ, વિશ્વને અહિંસાનો સંદેશ આપે તો આખું વિશ્વ ભગવાન મહાવીરની અહિંસાનું મહત્ત્વ સમજી શકે તેમ છે.
મહાસભાના અધ્યક્ષ શ્રીચંદ રામપુરિયાએ મુનિઓનું સ્વાગત કર્યું અને કહ્યું કે “તેરાપંથી મહાસભા માટે આજનો દિવસ ગૌરવપૂર્ણ બની રહેશે. સ્થાનકવાસી સંપ્રદાયના મુનિશ્રીએ જે હૃદયગ્રાહી ઉપદેશ આપ્યો છે તે ધ્યાનમાં લેવા જેવો છે. ગુજરાતથી પદયાત્રા કરી મુનિવરો કલકત્તા પધાર્યા અને કલકત્તાને ચાતુર્માસનો લાભ આપી જૈન ધર્મનો જે ઉદ્ઘોષ કર્યો છે તે ઘણો જ શ્રેયસ્કર અને આપણા માટે કલ્યાણકારી છે. તેરાપંથી જૈન મહાસભા એકતાના પ્રયાસમાં આગળ રહેશે. આચાર્ય તુલસીજીએ પરસ્પરના મિલનને ઘણું મહત્ત્વ આપ્યું છે, તેથી આજે અહીં આચાર્યશ્રીને આપણે ભાવપૂર્વક નમન કરી, પૂ. જયંતમુનિજીને ખાત્રી આપીએ છીએ કે અમે આ મિલનને નિષ્ફળ નહિ જવા દઈએ. જ્યારે કોઈ પણ શાસનનાં કાર્યો હશે ત્યારે મહાસભા પાછળ નહિ રહે.”
સભાને અંતે પૂજ્ય મુનિવરોએ માંગલિક સંભાળાવ્યું. આ પ્રવચન પછી તેરાપંથી ભાઈઓ અને બહેનો ઘણી જ મોટી સંખ્યામાં ૨૭ નંબર, પોલોક સ્ટ્રીટના ઉપાશ્રયમાં આવવા લાગ્યાં.
વ્યવહારમાં સ્યાદ્વાદ 1 281.