________________
સર્વથા રોગરહિત હોય તો તો સારું જ છે. પરંતુ એવું તો બધાને માટે ન જ બને. એથી અલ્પવ્યાધિવાળાની ચેષ્ટા પ્રત્યપાયનું કારણ બન્યા વિના જેમ ઈષ્ટસિદ્ધિનું કારણ બને છે. તેમ અહીં પણ જેઓ અલ્પકર્મમલ-(કર્મબંધયોગ્યતાસ્વરૂપ મલ)વાળા જીવો યોગબીજોના ગ્રહણ સ્વરૂપ કર્મ(કાર્યો માટે યોગ્ય છે. તેઓની એ પ્રવૃત્તિ ઈષ્ટસિદ્ધિ માટે થાય છે. અલ્પકર્મમલવાળા આત્માઓ જ પોતે સ્વીકારેલાં યોગબીજોનો નિર્વાહ કરવા માટે સમર્થ બને છે... ઈત્યાદિ વિચારવું. ર૧-રચા
ઉપર જણાવ્યા મુજબની યોગબીજોપાદાનાદિની બધી અવસ્થા જ્યારે પ્રાપ્ત થાય છે, તે જણાવાય છેयथाप्रवृत्तकरणे, चरमे चेदृशी स्थितिः । तत्त्वतोऽपूर्वमेवेदमपूर्वासत्तितो विदुः ॥२१-२३॥
“આવા પ્રકારની સ્થિતિ છેલ્લા યથાપ્રવૃત્તિ-કરણના કાળમાં હોય છે. અપૂર્વકરણની નિકટમાં હોવાથી વાસ્તવિક રીતે આ ચરમયથાપ્રવૃત્તિકરણ, અપૂર્વ છે-આ પ્રમાણે યોગના જાણકારો જાણે છે.”-આ પ્રમાણે ત્રેવીસમા શ્લોકનો સામાન્યાર્થ છે. કહેવાનો આશય એ છે કે, આવા પ્રકારની અવસ્થા અર્ધા યોગનાં બીજોનાં ગ્રહણમાં નિમિત્તભૂત અને જીવની કર્તાલ્પતાની નિયામક એવી આ અવસ્થા ભવના છેડે થનાર છેલ્લા યથાપ્રવૃત્તકરણના કાળ દરમ્યાન હોય છે. ચરમયથાપ્રવૃત્તકરણ (શુદ્ધયથાપ્રવૃત્તકરણ); આત્માનો પરિણામવિશેષ છે. ગ્રંથિને ઓળખવાનું અહીં શક્ય બને છે. આત્માની આ અવસ્થા-સ્થિતિ, સ્વભાવ
