________________
परुषा - ललिता-भद्रा-वृत्तीनां उदाहरणानि प्रतिशयेन घटाटोपे सति कृशो बहीं वारं वारं उत्सर्पद्यन् मुखाग्रं तदाद्र ं यथा तथा येन केन प्रकारेण तृषमत्यजत् वीप्सोत्सर्पन्मुखाग्राद्र" बहीं जहे कृशस्तृषम् । ललना रभसं धत्ते धनाटोपे महीयसी ( चन्डा० ) । वर्षाकाले मयूराः नृत्यन्ति रमण्यः रमन्ते इति भावः । पूर्वोक्तोदाहरणे पूर्वार्द्ध सकारोर्ध्वस्थौ पकार तकारौ पकार गकार रकारश्च रेफस्योपर्यधः स्थायिनः रकार - दकारौ च मिथः उपर्यधो भावापन्नौ, शकार-षकारौ चायुक्तौ इति परुषा वृत्तिः । " ललना रभसं धत्ते धनाः " । इत्यत्रासंयुक्तो लकारः रेफ-भकारसकार-घकार-धकाराश्च लघवोऽसंयुक्ता इति ललितावृत्तिः । " ललना रभसं धत्ते धनाटोपे महीयसी" इत्यत्र वर्णानां प्रसंयुक्तत्वाद् भद्रावृत्तिः ।
॥ इति रीतिः निरूपणम् ॥
-
॥ अथ अलङ्कार - निरूपणम् ॥
अथ अलङ्काराः - "अलङ्क्रियतेऽनेनेति श्रलङ्कारः” । यथा रसपोषकाः शरीरस्य कनक- कुण्डलादय इव काव्यस्य
साहित्यरत्नमञ्जूषा - १७०
