________________
अत्र बवयोः ऐकयात् वन्द्यां वन्दनीयां वा इति अथ -
"
द्वय प्रतिभासः । अतः संदिग्धमिति ।
श्रन्यच्च - " नद्यां
यान्ति पतत्रिणः " ।
पतन्तं अधोगच्छन्तं त्रायत इति पतत्रं पक्षः तदेषा - मस्तीति पतत्रिणः पक्षिणः नद्यो सीरति यान्ति गच्छन्ति । अत्र 'नद्यो' इति पदं नदीप्रदेशे गच्छन्ति, द्यो स्वर्गं न गच्छन्ति इत्यर्थद्वयप्रतिपादकमिति । अत्र संदिग्धदोषम् । नद्यो इति पदं सरित् पक्षे सपृभ्यन्तं स्वर्गार्थपक्षे द्वितीयान्तं भवति । अत्र द्वयात्मकविपत्ति सन्देहे 'किं ग्राह्यम् किं न ?' इति सन्देहमुत्पादयति । अतः सन्दिग्धदोषं अत्र भवतीति ।
श्रुतिकटुत्वम्
*
परुषवर्णतया व्यवहितं श्रुतिकटुत्वम् । यथाउत्खातप्रखरा सुखासुखसखी खड्गा सिता खेलगा वैशृङ्खल्यखलोकृताखिलखला खे (खा ) त्खेटकैः ख्यापिताः । खेटादुत्खनितु निखर्वमनसां मौर्यं मुखात् खक्खटं निःसंख्यान्यनिखर्व सर्व मरिणभूराख्यातु सङ्ख्यानि वः ॥ १ ॥
,
क्लिष्टत्वम्
यदीयोऽर्थः श्रर्थश्रेण्या निःश्रेणि इच्छति तत् क्लिष्टम् ।
साहित्यरत्नमञ्जूषा - १५१
