________________
मत्कृतिरपि यथानानाविद्याधिदेवाचलविमलधिया मुक्तिसौभाग्यभाजां । श्रीमल्लावण्यसूरीश्वरप्रगुरुसतां दक्षनाम्नो गुरोश्च ॥ श्रासाद्यानुग्रहं चाष्टकमिदममलं श्रीसुशीलेन दृब्धं । नित्यं भव्यात्मनां वं श्रुतिपठनकृतां मोददानाय भूयात् ॥ [ इति श्रीधातु रत्नाकरग्रन्थस्य पञ्चमविभागादुद्धृतमिदम् । ]
* अथ विषमच्छन्दांसि
(१) 'पुष्पिताग्रा' वृत्तं कथ्यते ।
तल्लक्षणमाह
"अयुजि नयुगरेफतो यकारो, युजि तु नजौ जरगाश्च पुष्पिताग्रा ।" विषमे नयुगरेफतो यकाराः युजि समे नज-न-र- गुरवस्तद् 'पुष्पिताग्रा' नाम । इयमप्यौपच्छन्दसि कान्तभूतैव विशेषसंज्ञार्थमिहोक्ता । अत्र च विषमे प्रथमे तृतीये पादे नगरणद्वयं रगण यगरणौ च युजि तु अर्थात् द्वितीये चतुर्थे पादे तु नगरण - जगरण - जगरण - रगणाः गुरुवर्णश्च स्यात्, सा 'पुष्पिताग्रा' भवति ।
तस्योदाहरणं यथा
कमलिनि ! मलिनी करोषि चेतः ।
किमिति
बकैरवहेलितानभिज्ञैः ॥
परिरणतमकरन्दमार्मिकास्ते ।
जगति जयन्ति चिरायुषो मिलिन्दाः ॥ [ इति श्रीपण्डितजगन्नाथविरचित - भामिनीविलासग्रन्थे प्रोक्तमिदम् । ]
साहित्यरत्नमञ्जूषा - ६७
