________________
નહિ. ૪ રસત્યાગ–છ ભણ્ય વિગઈમાંથી બે ત્રણ કે છે એ વિગઈઓને ત્યાગ કરે. ૫ કાયલેશ-ઠંડી, ગરમી, લોચ આદિ સહન કરવા. ૬ સલીનતા-બીન જરૂરી– કામ સિવાય હરવું ફરવું કે આંટા મારવા નહિ..
છ અત્યંતર તપ:-પ્રાયશ્ચિત્ત-નાની કે મોટી જે કઈ ભૂલે જાણતાં કે અજાણતાં થઈ ગઈ હય, તે આચાર્ય ભગવંત પાસે પ્રગટ કરી, પ્રાયશ્ચિત્ત લઈ આત્માની શુદ્ધિ કરવી. ૨ વિનય–આચાર્ય આદિ વડિલોને વિનય સાચવ, એટલે આવે ત્યારે ઉભા થવું, હાથ જોડવા, આસન આપવું વગેરે ૩ વૈયાવચ્ચ–બાલ, વૃદ્ધ, તપસ્વી, આચાર્ય આદિની સેવા કરવી. આહાર, પાણી, ઔષધ આદિ લાવી આપવા, અંગ દબાવવા, વગેરે સેવા કરવી, ૪ સ્વાધ્યાય-જે કાંઈ કંઠસ્થ કરેલું હોય તેને યાદ કરવું, ન અભ્યાસ કર, વાંચવું, વંચાવવું, શંકા પૂછવી, ધર્મ કથા કરવી, ચિંતવન કરવું, વગેરે ૫ ધ્યાન- એકાગ્ર મનથી શુભ ધ્યાન કરવુંતત્વઆદિની વિચારણા કરવી. પિંડસ્થ પદસ્થ આદિ ધ્યાન કરવું. ૬ કાઉસ્સગ્ન-કર્મોના ક્ષય નિમિત્તે સ્થિરતા પૂર્વક એક સ્થાને રહી શક્તિ પ્રમાણે શરીર સિરાવી મૌનપણે ધ્યાન કરવા રૂપ કાઉસ્સગ કર.
૮ કેધાદિ નિગ્રહ-૧ કેધને નિગ્રહ ક્ષમાથી કર, ૨ માનને નિગ્રહ નમ્રતાથી કરે, ૩ માયાને નિગ્રહ સરળતાથી કર, ૪ લેભને નિગ્રહ સંતેષથી કરે.
૫+૧૦+ ૧૭+૧૦ +૯+૩+ ૧૨ + ૪ = ૭૦ આ
