________________
સમાધાનમાં શાસ્ત્રકાર જણાવે છે કે અધ્યાત્મની વિશુદ્ધિએ કરીને સાધુ, ઉપકરણ હોવા છતાં નિગ્રંથ કહેવાય છે. જે અધ્યાત્મવિશુદ્ધિ ન માને, તે આખે લેક જીવથી વ્યાપ્ત છે, તેમાં નગ્નપણે ફરતાં એવા તમેને પણ હિંસકપણું કેમ નહિ આવે? આવશે જ. માટે આત્મભાવની વિશુદ્ધિથી જ જેમ તમારે અહિંસકપણું માનવાનું રહેશે તેમ અહીં પણ આત્મભાવવિશુદ્ધિથી સાધુને નિષ્પરિગ્રહીપણું છે. ગૃહસ્થને એ ભાવ આવી શકતું નથી માટે તે નિષ્પરિગ્રહી નહિ થાય.
અહિંસકપણું પણ શ્રી જિનેશ્વરભગવતેએ, આત્માની વિશુદ્ધિમાં કહેલું છે. જેમકે ઈર્યાસમિતિયુક્ત એવા સાધુના પગ નીચે કદાચ બેઈન્ડિયાદિ જીવની વિરાધના થઈ જાય, તે પણ (મન, વચન, કાયાથી તે નિર્દોષ હોવાથી) તે નિમિત્તને સૂકમ પણ પાપબંધ તે સાધુને લાગતું નથી. રોગપ્રત્યયિકબંધ તે પહેલા સમયે બંધાય અને બીજા સમયે ભગવાઈ જાય છે.
જ્યારે પ્રમત્તપુરુષથી જે હિંસા થાય, તેને હિંસાજન્ય કર્મબંધ તે પુરુષને અવશ્ય થાય છે; ઉપરાંત હિંસા ન થાય તે પણ હિંસાજન્ય પાપકર્મથી તે બંધાય છે. એટલે પ્રમાદી જ હિંસક ગણાય છે. કહ્યું છે કે – आया चेव अहिंसा, आयाहिंसत्ति निच्छओ एसो । जो हाइ अप्पमत्तो, अहिंसओ हिंसओ इयरो ॥
નિશ્ચયથી આત્મા એજ હિંસક છે અને આત્મા એજ અહિંસક છે, જે અપ્રમત્ત છે તે અહિંસક છે અને
