________________
[૧૯૫]
નીચેથી ચાર આંગળ જાડી, ઉપર પકડવાને ભાગ આઠ આગળ ઉંચાઈને રાખો. દુષ્ટ પશુ, કૂતરા, કાદવ, તથા વિષમ સ્થાનથી રક્ષા માટે યષ્ટિ રાખવામાં આવે છે. તથા તે તપ અને સંયમને પણ વધારે છે. કેવી રીતે? મોક્ષ પ્રાપ્ત કરવા જ્ઞાન મેળવાય છે, જ્ઞાન માટે શરીર, શરીરના રક્ષણ માટે યષ્ટિ આદિ ઉપકરણો છે.
પાત્ર આદિ જે જ્ઞાનાદિના ઉપકાર માટે થાય, તે ઉપકરણ કહેવાય અને જે જ્ઞાન આદિના ઉપકાર માટે ન થાય તે સર્વ અધિકરણ કહેવાય.
ઉગમ ઉત્પાદન અને એષણાના દેથી રહિત તેમજ પ્રકટ જેની પડિલેહણ કરી શકાય એવી ઉપધિ સાધુએ રાખવી જોઈએ.
સંયમની સાધના કરવા માટે ઉપધિ રાખવી. તે ઉપાધિ ઉપર મૂચ્છ રાખવી નહિ. કેમકે પુછ દિ કુત્તે મૂચ્છ એ પરિગ્રહ કહ્યો છે.
अज्ज्ञत्थविसोहीए उवगरण बाहिर परिहरतो । अपरिग्गहीत्ति भणिओ, जिणेहिं तेलुकदंसीहिं ॥
આત્મ ભાવની વિશુદ્ધિ ધરતો સાધુ વસ્ત્ર, પાત્ર આદિ બાહ્ય ઉપકરણને સેવતો થકે પણ અપરિગ્રહી છે, એમ રોલેકયદર્શી શ્રી જિનેશ્વર ભગવંતોએ કહ્યું છે.
અહીં દિગમ્બર મતવાળે કઈ શંકા કરે કે “ઉપકરણ હેવા છતાં નિગFથ કહેવાય તે પછી ગૃહસ્થ પણ ઉપકરણ રાખે છે, તેથી ગૃહસ્થ પણ નિગ્રંથ કહેવાશે. તેને
