Sutrarth Muktavali Part 02

SR No.: 023130
Original Sutra Author: N/A
Author: Vijaylabdhisuri, Vikramsenvijay Gani
Publisher: Labdhibhuvan Jain Sahitya Sadan
Publication Year: 2016
Total Pages: 586
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 15 MB

Page 570

५६४
सूत्रार्थमुक्तावलिः ... जीवादीनामिति, यथावस्थितस्वरूपप्रतिपादनाय जीवादीनां द्रव्यगुणक्षेत्रकालपर्यवाः स्थानेन स्थाप्यन्ते, तत्र द्रव्यं-द्रव्यार्थता यथा जीवास्तिकायोऽनन्तानि द्रव्याणि, गुणः स्वभावो यथोपयोगस्वभावो जीवः, क्षेत्रं यथा असंख्येयप्रदेशावगाहनोऽसौ, कालो यथा अनाद्यपर्यवसितः, पर्यवा:-कालकृता अवस्थाः, यथा नारकत्वादयो बालत्वादयो वेति, एवमजीवादीनामपि भाव्यम् । एवमेतेषां पदार्थानामेकविधवक्तव्यता-एकविधत्वेनाभिधेयता, एवं द्विविधवक्तव्यता त्रिविधवक्तव्यतेत्येवं दशविधवक्तव्यतां यावद्दव्यादयः स्थाप्यन्त इति ॥९०॥
હવે ત્રીજા (ઠાણાંગ) અંગમાં શું વાત છે તે કહે છે.
જીવ-અજીવ વગેરેનું યથાવસ્થિત સ્વરૂપ જણાવવા માટે તેના દ્રવ્ય ક્ષેત્ર કાલ અને પર્યાયો स्थान (sueaion) द्वारा स्थापित 5२।५ छे.
तमi - द्रव्य = द्रव्यात. म पस्तिय अनंतद्रव्य ३५ छे. (मथात् अनंता व દ્રવ્યો છે) ગુણ = સ્વભાવ. જેમકે જીવનો ઉપયોગ એ સ્વભાવ છે. ક્ષેત્ર = જેમકે અસંખ્યાત પ્રદેશની અવગાહનાવાળો આ જીવ છે. કાલ = જેમકે અનાદિ અપર્યવસિત = અનંત એવો જીવ छ. ५वो = sc. द्वा२२रायेदी विवि५ अवस्थामा. म. ना२३५j भनुष्यप - तेम४ બાળકપણું યુવાનપણું વગેરે જીવના પર્યાયો છે.
આજ રીતે અજીવ સંબંધી પણ વિચારણા સમજી લેવી, આમ આ બધા પદાર્થોને એક પ્રકારે मरे, ! प्ररे, यावत् श रे... विवि५ ५।... (मला मला सापेक्षतामोथी) s4u... स्थावा. (माम भने अरे द्रव्य-क्षेत्र-5-माथी ®ALE पर्थोनी स्थापना मां राय छे. (अथवा नाथी राय छ) ते स्थानांग नामनुंत्री अंग छे.) |coll
अथ चतुर्थाङ्गवक्तव्यतामाहएकोत्तरादिवृद्धयाऽऽगमस्य पर्यवपरिमाणज्ञापकः समवायः ॥११॥
एकोत्तरेति, समवायः सम्यक्परिच्छेदः, तद्धेतुश्च ग्रन्थोऽपि समवायः, आगमस्यजगज्जीवहितस्य भगवतो द्वादशाङ्गलक्षणगणिपिटकस्य पर्यवपरिमाणं-अभिधेयादितद्धर्मसंख्यानं तच्च शतं यावदेकोत्तरपरिवृद्ध्या समनुगीयते ततः परमनेकोत्तरिकया परिवृद्ध्या, एवमेकेन्द्रियादिभेदेन पञ्चप्रकारा जीवाः पुनः पर्याप्तापर्याप्तादिभेदेन नानाविधा वर्णिता: तथा तद्धर्मा अपीति ॥११॥
હવે ચોથા (સમવાયાંગ) અંગમાં શું કહેવામાં આવે છે તે કહે છે.
સમવાય = સારી રીતે જ્ઞાન કરવું, સારી રીતે જ્ઞાનનો હેતુ બનતો હોવાથી ગ્રંથને પણ સમવાય કહેવામાં આવે છે. જગતજીવના હિતકારી ભગવાનનું દ્વાદશાંગ રૂપ ગણિપિટક =