________________
३८१
स्थानांगसूत्र
पुण्यविपर्ययरूपस्य पापस्य कारणभूतानि श्रुतान्याहउत्पातनिमित्तमन्त्रमातङ्गायुर्वेदकलावास्त्वज्ञानमिथ्याप्रवचनानि पापश्रुतानि ॥२०९॥
उत्पातेति, उत्पात:-प्रकृतिविकाररूपः सहजरुधिरवृष्ट्यादि तत्प्रतिपादनपरं शास्त्रमपि तथा राष्ट्रोत्पातादि, निमित्तं-अतीतादिपरिज्ञानोपायं शास्त्रं कूटपर्वतादि, मन्त्री मन्त्रशास्त्रं जीवोद्धरणगारुडादि, मातङ्गविद्या-यदुपदेशादतीतादि कथयन्ति डोण्ड्यो बधिरा इति लोकप्रतीताः, आयुर्वेदश्चिकित्साशास्त्रम्, कला-लेखाद्या: गणितप्रधानाः शकुनरुतपर्यवसाना द्वासप्ततिस्तच्छास्त्राण्यपि तथा, वास्तुविद्या-भवनप्रासादनगरादिलक्षणशास्त्रं, एतच्च सर्वमपि श्रुतं पापोपादानहेतुः संयतेन पुष्टालम्बनेन त्वासेव्यमानसपापश्रुतमेवेति ॥२०९।।
પુણ્યના વિપર્યયરૂપ પાપના કારણભૂત શ્રુતને કહે છે.
(૧) ઉત્પાત - પ્રકૃતિના વિકારરૂપ સહજ લોહીવૃષ્ટિ આદિ તેનું પ્રતિપાદન કરવામાં તત્પર રાષ્ટ્રોત્પાત વગેરે શાસ્ત્ર પણ ઉત્પાત કહેવાય છે. ___() भित्त :- मतात (भूत) हन। परिशानना 604३५, झूट पर्वतह निमित्त शाख.
(3) मंत्र :- मंत्र ॥. अर्थात् पy 3६२५-या 50३५ ॥३७ वह.
(૪) માતંગવિદ્યા - જેના ઉપદેશથી અતીત આદિ (વૃત્તાંત)ને કહે છે તે ડોડી અને બહેરા सोमi प्रसिद्ध छ. (५) आयुर्वेद :- यित्सा (वै६६) शाख.
(૬) કલા - ગણિત પ્રધાન લેખથી આરંભિને શકુનરૂત-પક્ષીઓના શબ્દના શુકન પર્યંત બોંતેર કલાઓ છે તેના શાસ્ત્રો પણ કલાશાસ્ત્ર.
(७) वास्तुविधा :- भवन, प्रासाह, न॥२ १३ तेना पक्ष विशिष्ट शास्त्र ते वास्तुविधा. (८) मशान :- भारत, डाव्य, नाट वगेरे दी शास.. () मिथ्यावयन :- बौद्ध माह तार्थिहीन शासन-ख..
આ બધુંય પાપકૃત-પાપના ઉપાદાનનું કારણ છે પણ સાધુએ પુષ્ટ આલંબનથી સેવ્યું થયું સપાપકૃત જ છે. ||૨૦૯
एतच्छुतावलम्बिनो निपुणा भवन्तीति निपुणपुरुषाभिधानायाह
संख्याननिमित्तकायिकपुराणप्रकृतिदक्षपरपंडितवादिभूतिकर्मचिकित्सका नैपुणिकाः ॥२१०॥
