________________
36
आओ संस्कृत सीखें
अस्मद् अर्थात् मैं पहला पुरुष है | युष्मद् अर्थात् तुम दूसरा पुरुष है | इन दो शब्दों को छोड़कर अन्य कोई भी शब्द या व्यक्ति, तृतीय पुरुष
कहलाता है । 6. वाक्य में तीनों पुरुषों का एक साथ में प्रयोग हुआ हो तो प्रथम पुरुष की
प्रधानता रहती है और वह न हो तो दूसरे पुरुष की प्रधानता रहती है और उसी के अनुसार क्रियापद का प्रयोग होता है । उदा. त्वं चाहं च पचावः ।
स चाहं च पचावः । स च त्वं च पचथः ।
अकारांत पुंलिंग नाम के प्रत्यय प्रथमा । स्
अस् द्वितीया
औ
अस् तृतीया
भ्याम् ऐस् चतुर्थी य
भ्याम
भ्यस ___ पंचमी । आत् । भ्याम् भ्यस् षष्ठी | स्य
नाम् सप्तमी
ओस् संबोधन 0
अस् अकारांत 'बाल' के रूप बाल: बालौ
बाला: बालम बालौ,
बालान् बालेन बालाभ्याम् । बालैः बालाय बालाभ्याम् बालेभ्यः बालात् बालाभ्याम् बालेभ्यः बालस्य बालयोः ।
बालानाम् बाले बालयो: बालेषु | संबोधन | बाल ! | बालौ ! | बाला:!
इन
ओस