________________
८७
શ્રાવકધર્મવિધિપ્રકરણ
"खवणे'' गाहा व्याख्या- 'क्षपणं' अविकृष्टविकृष्टरूपं षष्ठाष्टमादि तत्र, ‘वैयावृत्त्ये' व्यावृत्तभावलक्षणे आचार्यादिगते, 'विनये' अभ्युत्थानादिरूपे, स्वाध्याये - वाचनादौ, आदिशब्दादन्यत्र च साधुकृत्ये चरणकरणरूपे उद्युक्तंउद्योगवन्तं यस्तं 'प्रशंसति' स्तौति, 'एषा' इति कर्तृद्वारेण निर्दिष्टा प्रशंसाक्रिया भवति 'उपबृंहणा नाम' उपबृंहारूपो दर्शनाचार: । इति गाथार्थः ॥ ६१ ॥
ઉપબૃહણા દર્શનાચારને કહે છેઃ
છ-અમ વગેરે અવિકૃષ્ટ-વિકૃષ્ટ તપ, આચાર્યાદિની વૈયાવચ્ચ, અભ્યુત્થાન વગેરે વિનય, વાચના વગેરે સ્વાધ્યાય વગેરે ચરણ-ક૨ણરૂપ સાધુકર્તવ્યોમાં ઉદ્યમવાળાની પ્રશંસા ક૨વી તે ઉપબૃહણા દર્શનાચા૨ છે. [૬૧]
स्थिरीकरणदर्शनाचारमाह
एएसुं चिय खवणाइएसु, सीयंतु चोयणा जा उ। बहुदोसे माणुस्से, मा सीय थिरीकरणमेयं ॥ ६२ ॥
[ एतेषु एव क्षपणादिषु सीदतो नोदना या तु।
बहुदोषे मानुष्ये, मा सीद स्थिरीकरणमेतत् ॥ ६२ ॥ ]
•
"एएसुं'" गाहा व्याख्या- 'एतेष्वेव' प्राग्गाथाकथितेषु 'क्षपणादिषु' क्षपणवैयावृत्त्यविनयस्वाध्यायादिषु सीदत:' प्रमाद्यतः साध्वादेरिति गम्यते, 'चोदना ' प्रोत्साहना तथाविधवचनादिभिः प्रवर्त्तनेत्यर्थः, 'या तु' या पुनरेवंविधा क्रिया तत् स्थिरीकरणमिति योगः । कथं चोदना ? इत्याह- 'बहुदोसे" इत्यादि, बहवो दोषाः प्रस्तुतधर्मविघ्नभूता रोगादयो यस्मिंस्तत्तथा तत्र, 'मानुषे' मनुष्यत्वे ' मा सीद' मा प्रमादी: स्थिरीकरणं 'एतत्' एवंविधम् । इति गाथार्थः ॥ ६२ ॥
સ્થિરીકરણ દર્શનાચારને કહે છે ઃ
પૂર્વગાથામાં કહેલ તપ-વૈયાવચ્ચ-વિનય-સ્વાધ્યાય વગે૨ે કર્તવ્યોમાં પ્રમાદ ક૨તા સાધુ વગેરેને પ્રોત્સાહન આપવું = તેવા પ્રકારના વચન વગે૨ેથી તે તે કર્તવ્યોમાં તેને પ્રવર્તાવવો તે સ્થિરીકરણ છે. કેવી રીતે પ્રોત્સાહન આપવું તે કહે છે:- પ્રસ્તુત ધર્મમાં વિઘ્નરૂપ રોગ વગેરે ઘણા દોષો જેમાં રહેલા છે એવા મનુષ્યપણાને પામીને તું પ્રમાદ ન કર, એમ પ્રોત્સાહન આપવું. આવા પ્રકારનું પ્રોત્સાહન આપવું એ સ્થિરીકરણ છે. [६२]