________________
८३
શ્રાવકધર્મવિધિપ્રકરણ
આ પ્રમાણે સમ્યજ્ઞાન-દર્શન-ચારિત્ર તીર્થના અંતસમય સુધી રહેશે, અને સમ્યજ્ઞાનદર્શન-ચારિત્રવાળા જીવોને ધર્માનુષ્ઠાન કાલ વગેરે સામગ્રી પ્રમાણે અવશ્ય મોક્ષફલવાળું જ બને છે. આથી જ આ કાળની અપેક્ષાએ સંભવી શકે તેવા યતનાગુણથી સંયમની આરાધના કરતા સાધુઓની હીલના કરનારાઓને મહાન અનર્થ થાય એમ આગમમાં કહ્યું છે. કહ્યું છે કે- “ધીરપુરુષોની અતિશય હાનિને જાણીને મંદધર્મવાળા અને બુદ્ધિથી રહિત જે કોઇક વો સંયમનું પાલન કરતા સંવિગ્નલોકની હીલના કરે છે,” તેમને આ ફળ મળે છે:-“બીજાના વિદ્યમાન ગુણોને ઢાંકવા, બીજાઓની નિંદા કરવી, અસત્ય બોલવું, ધર્મમાં બહુમાનનો અભાવ અને સાધુઓ ઉપર દ્વેષ કરવો એ સંસાર છે, અર્થાત્ એનાથી સંસાર વધે છે.” માટે સંઘયણ આદિ પ્રમાણે ધર્મમાં પરાક્રમ કરનારાઓને શાસ્ત્રમાં કહ્યા પ્રમાણે અવશ્ય ફળ મળે છે. માટે વિચિકિત્સાથી રહિત બનવું. [૫૬]
सांप्रतं द्विरूपाऽपि विचिकित्सैहिकस्याप्यपायस्य निदानम्, एतद् दृष्टान्तेन दर्शयति
विचिगिच्छाए विज्जासाहंताऽसड्ढचोर दिटुंतो। विउगुच्छाए पच्चंवासिणो सड्ढगस्स सुया।।५७॥
[विचिकित्सायां विद्या-साधयदश्राद्धचौरदृष्टान्तः।
विद्वज्जुगुप्सायां प्रत्यन्तवासिनः श्रावकस्य सुता।।५७॥ ] "विचिगिच्छा" गाहा व्याख्या-'विचिकित्सायां' उक्तस्वरूपायां 'विद्यासाधयदश्राद्धचौरदृष्टान्तः' इति विद्यां साधयन्, विद्यासाधयन्निति शत्रन्तेन समासो गमकत्वात्। तदुक्तम् "द्रव्यसंज्ञायकात्ताभ्यां, समासो न निषिध्यते।" [ ] प्राकृतेन वा समासः। ततश्च विद्यासाधयंश्चाऽसावऽश्राद्धश्चेति विद्यासाधयदश्राद्धः स च चौरश्चेति चार्थः, तौ 'दृष्टान्तः' उदाहरणम्। 'विद्वज्जुगुप्सायां' अभिहितरूपायां 'प्रत्यन्तवासिनः' तथाविधसाध्वापातरहितग्रामवासिनः 'श्राद्धस्य' श्रावकस्य ‘सुता' दुहिता। इति गाथाऽक्षरार्थः। भावार्थस्तु कथानकगम्यः। ते चैते कथानके
(१) "सावयनंदीसरवरदीवगमणं दिव्वगंधाणं देवसंसग्गेणं मित्तस्स पुच्छणं, विज्जापयाणं, साहणं, मसाणे चउपायं सिक्कगं हेट्ठा इंगाला खाइरो अ सूलो। अट्ठसयंवारा परिजवेत्ता पाओ सिक्कगस्स छिज्जई। एवं बितिओ तइओ। चउत्थे च्छिण्णे आगासेण वच्चइ। तेण सा विज्जा गहिआ। कालचउद्दसिरत्तिं साहेइ। मसाणे चोरो य नगरारक्खगेहिं परद्धो परिब्भममाणो