________________
ગુજરાતી ભાવાનુવાદ સહિત
૧૦૪
શૂલપ્રાણવધવિરમણ વગેરે પાંચ વ્રતો મહાવ્રતોની અપેક્ષાએ નાનાં હોવાથી અણુવ્રતો છે. અણુવ્રતો એટલે નાનાં વ્રતો. તથા આ પાંચ અણુવ્રતો શ્રાવકધર્મરૂપ વૃક્ષના મૂળિયા સમાન હોવાથી મૂલગુણ કહેવાય છે. ગુણવ્રત વગેરે તો મૂલગુણની વૃદ્ધિનું (= પુષ્ટિનું) કારણ હોવાથી તેમનો વ્રત તરીકે નિર્દેશ કરવામાં આવ્યો છે. તેથી શ્રાવકધર્મરૂપ વૃક્ષની શાખાઓ સમાન તે વ્રતો ઉત્તર ગુણો કહેવાય છે. ઉત્તરગુણ એટલે મૂલગુણની વૃદ્ધિનું १२९. [७२]
सांप्रतमणुव्रतादीनामेव ग्रहणविधिमभिधातुकामो देशविरतेर्वैचित्र्यमाविष्कुर्वन् ग्रहणसंभविभङ्गान् प्रस्तावयति
भंगसयं सीयालं तु, विसयभेएण गिहिवयग्गहणे। तं च विहिणा इमेणं, विन्नेयं अंकरयणाए ॥७३॥
[भङ्गकशतं सप्तचत्वारिंशं तु, विषयभेदेन गृहिव्रतग्रहणे।
तच्च विधिनाऽनेन, विज्ञेयमङ्करचनया ॥७३॥] "भंगसयं" गाहा व्याख्या- भङ्गानां- ग्रहणप्रकाररूपाणां शतं भङ्गकशतं 'सप्तचत्वारिंशं' सप्तचत्वारिंशताऽधिकम्, "शतिश६शान्ताऽधिकाऽस्मिन् शतसहस्त्रे डः" इति डप्रत्ययः "उल्लादयो बहुलम्" इति प्राकृतलक्षणात्तु सीयालादेशः। 'तुः' विशेषणे, किं विशिनष्टि ! विशेषविषयापेक्षमेवम् । तथा चाह- 'विषयभेदेन' गोचरविभागेन भणिष्यमाणरूपेण 'गृहिव्रतग्रहणे' अणुव्रताधुपादाने। 'तच्च' भङ्गकशतं सप्तचत्वारिंशं 'विधिना' प्रकारेण 'अनेन' अनन्तरमेवाभिधित्सितेन 'विज्ञेयं' अवबोध्यं 'अङ्करचनया' त्रिकादिन्यासेन। इति गाथार्थः॥७३॥
હવે અણુવ્રત વગેરેની સ્વીકારવિધિને કહેવાની ઈચ્છાવાળા અને દેશવિરતિની વિચિત્રતાને પ્રગટ કરતા ગ્રંથકાર વ્રતસ્વીકારમાં થતા ભાંગાઓનો પ્રારંભ કરે છેઃ
ગૃહસ્થવ્રતોના સ્વીકારમાં વિષયભેદથી ૧૪૭ ભાંગા થાય છે. તે ભાંગા અંકની स्थापना रीने मा (= वे पछी तुरत उवाशे त) विपिथी Aql. [७3]
भङ्गरचनामेवाहतिणि तिया तिण्णि दुया, तिण्णिक्किक्का य होंति जोगेसुं । ति दु एक्कं ति दु एक्कं, ति दु एक्कं चेव करणाइं ॥७४॥
