________________
અતના સાથી ૪
છે. ઉપરક્ત પાંચ પર મર્યાદા બાંધવી એ સ્થૂલત્રત અથવા પાંચ અણુવ્રત છે. (દ્રવ્યાસ્તિક નયે જીવ શાશ્વત છે. એટલે તેને તેા કદી પણ નાશ હાતા નથી; તેથી ‘પ્રાણીવધ’ કહેવાના બદલે ‘ પ્રાણવધ’ શબ્દ વાપર્યાં છે.) શા ખારવ્રતમાં ઉપર સાત શિક્ષાવ્રુત જણાવ્યાં હતાં; તેમાં ત્રણ ગુણવ્રત અને ચાર શિક્ષાવ્રત નીચે બે ગાથામાં છૂટાં પાડી બતાવે છે. ત્રણ ગુણવ્રત
८०
जं च दिसावेरमणं अणत्थदंडाउ जं च वेरमणं । देसावगासि पि गुणवयाई भवे ताई
11811
ચારદિશા, ચારવિવદેશા, ઉવ અને અધા એ દશ દિશામાં સાવદ્ય વ્યાપાર માટે જવા આવવાની મર્યાદા બાંધવી એ દિગ્વિરમણ; હાસ્ય, કુતુહલ, ભાંડચેષ્ટા આદિથી તેમજ અગ્નિ, વિષ, શસ્ત્રાસ્ત્ર આપવામાંથી પાછા હઠવારૂપ અનંદ ડ; દિશાવ્રતના સક્ષેપ અને ઉપલક્ષણથી સર્વ વ્રતાના સક્ષેપ કરવારૂપ દેશાવગાસિક. એ દરેકનત પાંચ અણુવ્રતને ગુણકારક હાવાથી ગુણવ્રત કહેવાય છે ।।૪।
ચાર શિક્ષાવ્રત
भोगाणं परिसंखा सामाइयअतिहिसंविभागो य । पोसहविही य सव्वो चउरो सिक्खाउ बुत्ताओ
11411
અશન, પાન, ખાદિમ, સ્વાદિમ આદિ એકજ વાર ઉપયાગમાં આવતા પદાર્થો; ઉપલક્ષણથી અલંકાર, બગલા, શ્રી આદિ વારંવાર ઉપયોગમાં આવતા પદાર્થો; એમ ભાગ ઉપભાગ એ બન્નેનું પરિમાણ-મર્યાદા બાંધવી તે ભેગાપભાગ