________________
- રિ૫૯) શેવાન જ છે, તેમ અમે નથી માનતા, પ્રગને અર્થ ગાથાવડે બતાવ્યે છે. પ્રયોગ આ પ્રમાણે છે. “ગાય અને અશ્વ વિગેરેની માફક વાયુ બીજાએ પ્રેરેલો વાંકી અને અનિયમિત ગતિવાળે હોવાથી, ચેતનાવાન છે.” તિર્યફ એજ ગમનના નિયમના અભાવથી અને અનિયમિત એવું વિશેષણ આપવાથી, પરમાણુ સાથે વ્યભિચાર થવાનો સંભવ નથી, કારણ કે તે નિયમિત ગતિવાળે છે. જીવ અને પુદ્રલની ‘ગનુ નિતિઃ (તવા ગ ૨ ફૂ૦ ૨૭) એ વચનથી જાણવું. તથા આ વાયુ ઘન, શુદ્ધ વાતાદિ ભેદેવાળે, અને શસ્ત્રથી ન હણ્યો હોય, ત્યાં સુધી ચેતનાવાળે છે; એમ સમજવું. હવે પરિમાણ દ્વાર કહે છે जे बायर पज्जता, पयरस्स असंख भाग मित्ताते। सेसा तिन्निविरासी, वीसुं लोगा असंखिजा ॥१६८
(તાર). જે બાદર પર્યાપ્તા વાયુઓ છે, તે સંવર્તિત લેક પ્રતરના અસંખ્યય ભાગમાં રહેનારા પ્રદેશ રાશિ પરિમાણવાળા છે, અને બાકીની ત્રણે રાશીએ ચારે તરફ જુદી જુદી અસંગેચ લેકાકાશ પ્રદેશ પરિમાણું થાય છે, અહિં આટલું વિશેષ જાણવું કે “આદર અપકાય” પર્યાપ્તાથી, બાદર, વાયુકાય પર્યાપ્તા, અસંખ્યય ગુણ છે, બાદર અકાય અપર્યાપ્તાથી, બાદર વાયુ કાય અપર્યાપ્તા, અસંખ્યય ગુણા