________________
[૧૭]
આશ્રિત પિરા છેદનક, લેદ્રણક, ભમશ, માછલાં વિગેરે અનેક જીવે છે. તેમાં અવધારણું ફળ આ છે કે જૈન શાસ્ત્ર માફક બીજામાં આવી રીતે પાણીના છ સિદ્ધ નથી કર્યા.
શંકા–જે એમ હોય, કે પાણી જ જીવ છે તે તેને વારંવાર પરિગ કરતા સાધુઓ પણ પાણીના જીના ઘાતક સિદ્ધ થશે?
ઉત્તર–એમ નથી પણ અમે પાણીના સચિત્ત, અચિત્ત અને મિશ્ર એમ ત્રણ ભેદ માનીએ છીએ અને અચિત્ત, અપકાયને ઉપભેગા થાય, એવી વિધિ છે. પણ સચિત્ત અથવા મિશ્ર પાણે સાધુ ન વાપરે.
પ્રશ્ન-આ પાણી અચિત્ત સ્વભાવથી થાય છે કે શસ્ત્રના
સંબંધથી ?
ઉત્તર-બન્ને પ્રકારે. એમાં જે અપકાય સ્વભાવથી અચિત્ત છે, તેને જે બાહ્ય શાસ્ત્રને સંપર્ક ન થાય, તે તેને અચિત્ત જાણનારા પણ કેવળજ્ઞાની મન ૫ર્યાયજ્ઞાની અવધિ તથા શ્રતજ્ઞાની મુનિએ પણ તેને વાપરે નહિં; કારણ કે તેથી મર્યાદા તુટી જવાની બીક રહે છે. જેમકે ગુરૂ પરંપરાથી સાંભળીએ છીએ કે, ભગવાન શ્રી મહાવીર પૂર્ણ નિર્મળ પાણીથી ઉલસત્ તરંગવાળે તથા શેવાળ સમૂત્ર વિગેરે જીવ રહિત અને જેમાં બધા પાણીના જીવે અચિત્ત થઈ ગયેલા છે એવો એક અચિત્ત પાણીથી ભલે મેટે કુંડ દેખીને
