________________
[૧૫૩] રાને શું ગુને છે? (વિવેક તથા વિવેકી પુરૂષની સંગત વિનાને આદમી જરૂર આડે રસ્તે જાય છે.) હવે શસ્ત્ર કાર કહે છે. उरिंसचण, गालण, धावणे य उवगरण मत्त भंडेय । बायर आउक्काए, एयंतु समासओ सत्यं ॥ ११३ ॥
દ્રવ્ય અને ભાવ એ બે ભેદે શસ્ત્ર છે. અને દ્રવ્ય શસ્ત્ર પણ સમાસ અને વિભાગ એ બે ભેદે છે. તેમાં સમાન સથી દ્રવ્ય શસ્ત્ર આ છે. કુવામાંથી કેશ વિગેરેવ પાણી ઉંચે ચડાવવું તે ઊર્વ સિંચન છે. અને ઘન (ઘટ્ટ) મરૂણ (કમળ) વસ્ત્રથી ગાળવું તથા વસ્ત્ર વિગેરે ઉપકરણ ચર્મ કેશ, કડાયું, વિગેરે વાસણ ધોવાં વિગેરેમાં આ પ્રમાણે અનેક રીતે બાદર અપકાયનાં શસ્ત્રો જાણવા (એટલે આ કારણે જીવોને પીડા થાય છે.) ગાથામાં “તું” શબ્દ વિભાગની અપેક્ષાએ વિશેષણ અર્થ છે. હવે તે વિભાગથી બતાવે છે. किंची सकाय सत्थं किंची परकाय तदुभयं किंची। एयंत दव्य सत्थं, भावेय असंजमो सत्थं ॥ ११४॥
કિંચિત્ સ્વકાય શસ્ત્ર તે તળાવનું પાણી નદીના પાણીને દુખ દે અને કિંચિત્ પરકાય શસ્ત્ર તે, માટી, નેહ (તેલ વિગેરે) ખાર વિગેરે, પાણીના જીવને હણે છે. કિચિત ઉભય એટલે પાણીમાં મળેલી માટી વિગેરે બીજા પાણીના અને હણે છે, પણ ભાવશાસ્ત્રમાં તે પૂર્વે કહ્યા મુજબ