________________
પ્રવચન ત્રીજું આયુર્વેદ સમજાવે છે; “તિમુક, નિતમ, સરનામુ” હિતકારી ખાવું જોઈએ. માફકસરનું ખાવું જોઈએ વગેરે. જ્યારે ને ત્યારે, જે ને તે ચીજો પેટમાં પધરાવ્યા કરવી તે ઉચિત નથી. એટલું સમજી રાખવું જોઈએ કે ખાવા માટે જીવવાનું નથી. પરંતુ જીવવું છે માટે જ ખાવાનું છે.
જે માનવ પોતાના ખાનપાનમાં ખૂબ વ્યવસ્થિત બની જાય તો દવાઓ ખાવી જ ન પડે. આયુર્વેદ કહે છે : “તમે તમારો ખોરાક જ એ રીતનો ગોઠવી દો કે જેથી દવા લેવાની પણ સામાન્ય રીતે જરૂર જ ન પડે.”
જીવન લાંબુ જીવાય એ માટે જ “શતં નૈવેમ શરઃ' કહેવામાં આવે છે ને? પરંતુ જે જીવન જીવવાની કળા ન આવડે તો આવું કહેવાનો ય શો અર્થ છે? અને આ કળા રામાયણ જેવા ગ્રંથો જ શીખવે છે.
રાવણ રાક્ષસ કેમ? હનુમાનજી વાનર કેમ?
સુમાલિ લંકા હારી ગયા અને કોઈ પરાક્રમી પુત્રની અપેક્ષાથી પાતાળ લંકામાં રહ્યા ત્યાર બાદ તેમને રશ્રવા નામનો પુત્ર થયો અને તેને રાવણ નામે પુત્ર થયો. એ પ્રસંગ આપણે પૂર્વે જઈ ગયા છીએ.
રાવણ રાક્ષસ ન હતા. તેમનું દશાનન” નામ જરૂર હતું પરંતુ તેને રાક્ષસ જેવા દશમુખ ન હતા, એ વાત પણ પૂર્વે મેં જણાવી છે. રાવણ રાક્ષસ હતા અને હનુમાન વાનર હતા, એ વાત આ ગ્રન્થકારશ્રીને અન્ય રીતે માન્ય છે. .
એઓશ્રી કહે છે કે રાવણ રાક્ષસ નામના કુળમાં જન્મ્યા હતા. માટે તેઓ “રાક્ષસ' કહેવાયા. વાસ્તવમાં તેઓ ખરેખર આપણે કલ્પીએ છીએ તેવા વિકરાળ દશમુખવાળા, મોટા મોટા નખ અને દાંતવાળા, અતિ બિહામણા સ્વરૂપવાળા રાક્ષસ હતા તે વાત બરાબર નથી. એ જ રીતે હનુમાન પણ વાનર નામના કુળમાં જગ્યા માટે વાનર' કહેવાયા. હકીકતમાં તેઓ વાંદરા જેવા જ, પૂંછડીવાળા, દાંતિયા કાઢનારા વાંદરા હતા તે વાત ઉચિત નથી. આ ગ્રન્થકારશ્રી કહે છે કે “હકીકતમાં તો તેઓ બન્ને મનુષ્ય જ હતા.”
જેમ ભારતમાં રહેનારો “ભારતીય' કહેવાય છે. રશિયામાં રહેનારો “રશિયન” અને અમેરિકાનો નાગરિક અમેરિકન કહેવાય છે.
આજે ય “જાયન્ટ' કલબનો સભ્ય “જાયન્ટ' કહેવાય છે, “રોટરી કલબનો. સભ્ય “રોટેરિયન અને “લાયન' કલબનો સભ્ય “લાયન” કહેવાય છે.
હકીકતમાં કઈ જાય એટલે ખરેખર “રાક્ષસ' અને લાયન એટલે ખરેખર
