________________
‘રામાયણમાં સંસ્કૃતિનો સંદેશ”
૪૭
પણ એક વખત એક કમનસીબ ઘટના બની ગઈ ભેરી વાગી ગયાના બીજા જ દિવસે કોઈ એક શ્રીમંત માણસ દૂરદૂરથી આવ્યો. એના આખા શરીરે છેલ્લા કેટલાક મહિનાઓથી હાય જાગી પડી હતી. ચોવીસે કલાકની આ વેદનાથી કણસતો તે ક્યારેક ચીસો પાડતો હતો.
એક દિવસ મોડો પડ્યા બદલ તેને ભારે અફસોસ થયો. બીજા છ માસ સુધી રાહ જોવાનું તેને પાલવે તેમ ન હતું, એટલે તેણે ભેરી વાદકને સાધ્યો, તે ઉસ્તાદ માણસે મનોમન નક્કી કરી લીધું કે જે ભેરીના શ્રવણથી રોગ જાય છે તે ભેરીના એકાદ અંશને ઘસીને ચાટી જવાથી પણ રોગનો નાશ થવો જ જોઈએ.
ભારે મોટી રકમ આપીને તેણે ભેરીવાદકને ફોડી નાખ્યો, બદલામાં ભેરીની એક નાનકડી કટકી કાપીને મેળવી લીધી. તે સ્થાને તેવા જ રંગની લાકડાની કટકી ગોઠવાઈ ગઈ. કટકીને ઘસીને પી જતાં જ તે ધનવાન માણસનો રોગ નષ્ટ થઈ ગયો.
ધીમે ધીમે–ખાનગીમાં–આ વાત પ્રસરતી ચાલી. આથી શ્રીમંત લોકો ભારે દામ આપીને કટકીઓ લેતા ગયા. શ્રીમંત માણસો પસાથી પોતાનું ધાર્યું કામ કરી નાંખતા હોય છે. ભેરીવાદકને પણ એક રાતમાં મોટી હવેલીઓ ઊભી કરી દેવાના કોડ જાગ્યા. છ માસ પૂરા થતાં તો આખી ભેરી લાકડાની કટકીઓથી જડાઈ ગઈ!
ભેરી વગાડવાના દિવસે ભેરી ન વાગતાં રાજાએ તપાસ કરાવી; ભંડો ફૂટ્યો ભેરીવાદકને ફાંસી થઈ, ખેર...પણ લાખો દુઃખીઓની દવા તો ખતમ થઈ ગઈ
કેટલાક સ્વાર્થી સુખીઓ
વર્તમાનકાળના કેટલાક સુખી માણસોનાં જીવન પેલા શ્રીમંત આદમી જેવા છે. અને પિસાના જોરે ઉપર પોતાનું ધાર્યું કામ તે લોકો કરી નાંખતા હોય છે. આજે એક પટાવાળા પાસે ફાઈલ ઊંચી નીચી કરાવવી એ રૂ. પાંચ નું જ કામ છે ને? ઉસ્તાદ માણસો આ બધું જાણતાં જ હોય છે. આથી ધર્મપ્રધાન મોક્ષલક્ષી સંસ્કૃતિની ભેરીમાંથી જે નાદ નીકળતા હોય છે; મર્યાદા અને માનવતાના. એ ભેરીને વ્યક્તિગત સુખોની લાલચ ખાતર ખતમ કરી દેવામાં આવી રહી છે.
એક કોલેજ-કન્યા કોઈ યુવાનના પ્રેમમાં પડે છે અને પોતાનું સુખ તે મેળવી લે છે. આમ કરવા જતાં સંસ્કૃતિની મર્યાદાને તે તોડી નાંખે છે. જે મર્યાદાના પાલનથી કરીને યુવતીઓ પોતાનું શાંત અને સ્વસ્થ જીવન જીવી શકતી હોય છે.
આ રીતે એક યુવતી શીલ–મર્યાદાની કટકીને તોડી નાંખે છે હાય! સંસ્કૃતિની ભેરીનો અવાજ રૂંધાવા લાગે છે. એક યુવતીએ પોતાના સુખ માટે છૂટાછેડા વગેરે કરવાનું જે દુ:સાહસ કર્યું તેનું અનુકરણ સેંકડો હજારો કન્યાઓ કરવા લાગી; તેમણે પણ ભેરીની શુદ્ધ કટકીને તોડી નાંખી; નકલી કટકી ત્યાં ગોઠવાઈ ગઈ. ધીમે ધીમે