________________
૩૦૧
રામાયણમાં સંસ્કૃતિના સંદેશ પોતાના નાના ભાઈઓ સાથે સેના સહિત મિથિલામાં આવ્યા. શ્રીરામે ધનુષ ઉપર પણછ ચઢાવી અને ટંકાર કર્યો. અને ઑછોને મારી હટાવ્યા.
શ્રીરામનું આવું અજબ પરાક્રમ જોઈને હર્ષવિભોર બની ગયેલા રાજા જનકે પોતાની પુત્રી સીતા શ્રીરામને આપવાનું વાગ્દાન દઈ દીધું. સીતાજીને જેવા નારદનું આગમન
એક વાર લોકો પાસેથી સીતાના-અપ્સરાને ય શરમાવે તેવા–રૂપનું વર્ણન સાંભળીને નારદજી તેને જોવા આવ્યા. જૈન શાસ્ત્રોમાં નવ નારદની વાત આવે છે. એમનો સૌથી મોટો ગુણ હોય છે; શીલચુસ્તતા. એમનામાં મશ્કરી-ટીખળ કરવાની એક ટેવ હોવા છતાં નવે નારદો મોક્ષમાં ગયા છે. એમાં એમના શીલનો મહાન પભાવ જ મુખ્યત્વે કારણભૂત હતો. સજઝાયોમાં આવે છે ને કે “એક જ શિયળ તણા બળે, ગયા મુકિતમાં તેહ રે.” આના ઉપરથી એ સમજવાનું છે કે એક જ ગુણ પણ જો જીવનમાં આત્મસાત કરી લેવામાં આવે તો એની પછવાડે અનેક સદ્ગુણ ખેંચાઈ આવે છે. એ રીતે જો એક પણ અવગુણ જો જીવનમાં ઘર કરી જાય તો કયારેક એની પાછળ બીજા હજર અવગુણો ખેંચાઈ આવે છે. માટે જ ધર્મને પામવાની ઈચ્છાવાળાઓએ એક ગુણને પણ સિદ્ધ કરી લેવો જોઈએ. નારાજીની દાસીઓ દ્વારા હકાલપટ્ટી
નારદજીએ સીતાના કન્યાગૃહમાં પ્રવેશ કર્યો. મોટી પીળી આંખે! પીળા વાળા મોટું દેત પેટ! એક હાથમાં છત્રી રાને બીજા હાથમાં દડ! કૃશ શરીર! નારદજીનું આવું વિચિત્ર સ્વરૂપ જોઈને સીતા તો ભય પામી ગઈ. અને ચીસ પાડી ઊઠી. ઓ મા” એમ કહેતી તરત જ અંદરના ઓરડામાં પ્રવેશી ગઈ.
નારદજી તો મહાસદાચારી હતા. આથી એક નિર્દોષ ભાવે જ સીતાનું રૂપ જોવા આવેલા. પરતું સીતા તો નારદજીને જોઈને ડરી ઊઠી. આથી તત્કાળ દોડી આવેલી દાસીઓ અને દ્વારપાળોએ કોલાહલ કરી મૂકો અને નારદજીની દલી, ગળું અને બાહુ પકડી લીધા. “મારો! મારો!” એમ બોલતા યમદૂત જેવા શસ્ત્રધારી સૈનિકો દોડી આવ્યા. નારદજી તો આ જોઈને અત્યન્ત ખળભળી ઉઠયા અને માંડ માંડ એ સંકજામાંથી છૂટીને વૈતાઢયગિરિ ઉપર આવી ગયા. ભામંડલને સીતાના ચિત્રનું ન
નારદજી વિચારે ચઢયો: “આ કેવું થઈ ગયું! હું નિર્દોષતાથી સીતાને જેવા ગયો એમાં કેવું તોફાન થઈ ગયું! અક્સેસ! જણે હું કોઈ રાક્ષાસ જ ના હોઉં એવી રીતે સીતા ડરી ગઈ અને... પેલી વાઘણ જેવી દાસીઓ મને ઘેરી વળી ! માંડ માંડ હું છૂટયો છું! કાંઈ નહિ! હવે સીતાનું અતિસુન્દર રૂપ પટ ઉપર. ચીત