________________
રામાયણમાં સંસ્કૃતિને સંદેશ
૨૪૫
પારકાને દેખાડવા માટે સ્ત્રીઓના દેહ નથી. અંજના સુંદરી આવો વિચાર કરે છે. એના હાડ અને માંસ સુકાઈ ગયા છે, મોં ઉપર કોઈ નૂર દેખાતું નથી. વદન સાવ નિસ્તેજ બની ગયું છે. આર્ય દેશની સ્ત્રીઓ કેવી?
કયારેક વસંતતિલકા જેમ તેમ બોલી નાંખતી હોય છે. “આ પવનંજ્યને કેવો ધાર્યો હતો ને કેવો નીકળ્યો ? તને આટઆટલા દુ:ખ આપતા શરમાતો પણ નથી? એમ લાગે છે કે, આની સામે સંસ્કારસભર અંજના તુરત વાંધો ઉઠાવતી હશે. અને કહેતી હશે કે, “ગમે તેમ તો ય આપુત્ર મારા પતિદેવ છે. એની સામે એક હરફ પણ ન જ ઉચ્ચારાય. ખબરદાર છે; હવે પછી આર્યપુત્રની સામે કંઈ પણ બોલી છે તો?”
આર્યદેશની નારીને પતિપરાયણતાને કે ઉચ્ચ આદર્શ! પિતાની પ્રિય સખી જનાને તરફડતી અને અતિ દુ:ખી જોઈને એની સખી વસંતા જેવું કેવું વિચારતી હશે અને બોલતી હશે? અને ત્યારે અંજના એને એક આપની તરીકે કેવી રીતે વારતી હશે તેનું અનુમાન જ આપણે તો કરી શકીએ. તે અંજના આ સમયને પ્રભુ ભકિતને સમય બનાવી શકત
અંજનાને એવી કોઈ ઉત્તમોત્તમ દષ્ટિ પ્રાપ્ત ન થઈ; નહિ તો એ પોતાના દુ:ખના આ સમયને પણ પરમાત્માની વિશિષ્ટ ભકિત દ્વારા રસતરબોળ બની જવાનો સમય બનાવી શકી હોત.
જેમ મીરાંએ પોતાના પતિએ એને તરછોડી ત્યારે તેણીએ પોતાના ઇષ્ટદેવની ભકિતમાં પિતાનું જીવન રસતરબોળ કરી દીધું! એણે ગાયું, “પ્રીતમ નું એક યારો અખંડ સૌભાગ્ય મારો, રંડાવાનો ભય વાર્યો મોહન પ્યારા ..'
આવા ગીતો ગાઈને જો મીરા જેવી લકિક કક્ષાની સ્ત્રી પણ પિતાના ઈષ્ટદેવના ગાનમાં મસ્ત બની શકી અને લોકોકિત પ્રમાણે પતિએ મોકલેલાં વિષને અમૃત બનાવી શકી તો લોકો ત્તર ધર્મશાસનને વરેલી વ્યકિતઓ તો દુ:ખના કાળમાં ય કેવી સમાધિ-મસ્ત હોવી જોઈએ? પ્રવચનોના પ્રસારણ દ્વારા મફતનું પુણ્ય મેળવો...
જીવનમાં દુ:ખમાં ય શાંતિ અને સમાધિ કેળવવા માટે કોઈને કોઈ આલેબને તે પકડવું જ પડશે. કોઈ સારા પુસ્તકોના વાચનનું પણ આલંબન લઈ શકાય છે. રે! તમે દર રવિવારે જે વ્યાખ્યાનો સાંભળો છો તે છપાઈને આગામી રવિવારે બહાર પડી જ જાય છે. તે લઈ જાઓ અને વાંચો. તમારા સહુને માટે અથાગ પરિશ્રમ લઈને આ પ્રવચનનું અવતરણ થઈને મુદ્રિત થાય છે. માત્ર થોડા પૈસામાં પ્રાપ્ત થતી આ પુસ્તિકાઓને ૫૦ પૈસામાં ૫૦ ગ્રામ મળી જતી મગફળી બરોબર ગણી લેવાની ભૂલ કરજો માં. કદાચ આ પુસ્તિકાઓ તો તમને જીવન જીવવાનો કોઈ નવો જ દષ્ટિકોણ દેતી અમૂલ્ય અમૃતધારા બની રહેશે.
બીજા અનેકોને આ પુસ્તિકા વંચાવીને તેનો પ્રચાર કરો. કોક પૂણ્યવતી પળ જાગશે તો કો'ક સ્ત્રી આ વાંચીને શીલવતી બની જશે. કો'ક પતિ પોતાની સ્ત્રીને મારઝૂડ કરવાના પામર કૃત્યને ફગાવી દેશે. કોક યુવાન એના