________________
૨૩૨
પ્રવચન આખું
અને આ માટે જ અંગ્રેજો આપણને સ્વરાજ આપીને ચાલી ગયા હોય તેવું વર્તમાન અંધાધૂંધી જોતાં અનુમાન થઈ જાય છે. આ લોકો એવા “દેખાવ” ઊભું કરી ગયા કે જાણે એમની પાસેથી ભારતની પ્રજાએ સ્વરાજ્ય આંચકી લીધું છે. પણ વસ્તુત: ખૂબ જ યોગ્ય સમયે એ લોકોએ ભારતીય પ્રજાને સ્વરાજની ભેટ કરી છે. જેના દ્વારા “સ્વ” એટલે એમનું પોતાનું – ભાવિમાં - કાયમી રાજ બની જાય.
પોતાના જ હાથે ભારતનું સુકાન, પોતાની નીતિરીતિઓને અનુકૂળ આવે એવી પશ્ચિમપરસ્ત વ્યકિતઓને અંગ્રેજોએ સોંપી દીધું. આથી દેશની ધરતી પ્રગતિ પામતી જાય અને દેશની પ્રજા તથા તેની ધર્મ સંસ્કૃતિ નષ્ટ થતી જય. લોકશાહી એટમોમ્બ ઉપર મમતા તે કરાય?
આ પરિસ્થિતિમાં દેશની પ્રજા હવે સારા સુખના દિવસો જુને એ મને બહુ જ મુશ્કેલ જણાય છે. હવે તમે શિક્ષણની નવી તરાહ લાવો કે રાજકારણની કોઈ નવી નીતિપદ્ધતિઓ લાવે એમાં કશો ય લાભ આ દેશની સંસ્કૃતિને અને પ્રજાને થાય એવું મને દેખાતું નથી. કેમકે “બેઈઝ” બદલાઈ ગયો છે. પૂર્વ તરફ માં રાખીને ચાલતા માણસને પશ્ચિમ દિશા તરફ મોં ફેરવી દેવાની ફરજ પાડી છે. હવે તે દોડે તો “પ્રગતિ’ ભલે કહેવાશે પણ તે “પ્રગતિ’ અંધકાર તરફની જ રહેશે.
કારણ કે લોકશાહીને આ એવા પ્રકારનો સાણસે ભારતના ગળે લગાવી દેવામાં આવ્યો છે કે જેમાંથી બહાર નીકળવું હવે ખૂબ મુશ્કેલ થઈ ગયું જણાય છે. ભલે. તેમ જ હો... પ્રાચીન વ્યવસ્થાઓ તરફ હવે પાછા વળી શકાય તેમ ન જ હોય તો ય છેવટે આજની લોકશાહીને સુ - લોકશાહીમાં તો પલટાવી જ પડશે. અને તે માટે ધર્માભિમુખ પ્રજા તૈયાર જ કરવી પડશે.
જેમ કોઈના ઘરમાં એક માણસ એટમબોમ્બ ભેટ આપી ગયો. હવે કોઈ સમજાવે કે, “ભાઈ ! આ તો એટમ બોમ્બ છે, જો ગમે ત્યારે ફુટી જશે તો તો સત્યાનાશ નીકળી જશે. માટે તેને બહાર મૂકી દે.” પરંતુ પેલો ઘરધણી કહે: “આ તો મને ભેટ મળેલી ચીજ છે. એને હું કેમ છોડું?’ આવી મમતા ફરીને એટમ બોમ્બને ઘર બહાર ફેંકી ન દે અને ઘરમાં જ સાચવી રાખે તો તે માણસનું કો'ક દી શું થાય? ધનોત પત જ નીકળી જાય ને!
એના જેવી આ વાત છે. બ્રિટિશ પાર્લામેન્ટરી પદ્ધતિને લોકશાહી નામનો એટમ બોમ્બ અંગ્રેજો ભારતને આપી ગયા છે અને આ દેશના મુખ્ય માણસો
આ તો અમને ભેટ મળેલી ચીજ છે એમ માનીને એના પ્રત્યે કારમી મમતા સેવી રહ્યા છે. પણ એમને ખબર નથી કે આ મમતા કદાચ આખી આર્ય મહાપ્રજાનું