________________
* રામાયણમાં સંસ્કૃતિનો સન્દેશ’
પ્રસંગ હું તમને કહીશ. મારે કહેવું જ પડશે કે પાસેથી સાંભળ્યો છે.
૨૧૩
ભાઈ !
પરંતુ તમે એમ જ પૂછ્યો કે આ પ્રસંગ કયાંથી લાવ્યા? તો આ પ્રસંગ લોકમુખે ચડેલો છે. મેં ગામડાના માણસો
હૃદયની નિખાલસતાથી અને એક માત્ર સહુના કલ્યાણની સત્બુદ્ધિથી હું જ્યારે કાંઈક કહેતો હોઉં ત્યારે આવા પ્રશ્નો ઊભા કરવા એ તમારા માટે ય હિતકર નહિ બને.
હું તો ઝંખું છું; સહુના આત્માનું કલ્યાણ! હું તો માગું છું; જીવનની સાચી શુદ્ધિ !
હવે હું તમને અંજનાસુંદરીનો જે પ્રસંગ અહીં કહું છું તે જૈન રામાયણમાં આવતો પ્રસંગ નથી, એટલું ધ્યાનમાં રાખીને આખા પ્રસંગને સાંભળજો. જેથી તમારા દ્વારા કોઈ અન્યાય કરી ન બેસાય. આ પ્રસંગમાંથી અંજનાસુંદરીના સત્ત્વના અને તેજના જ દર્શન કરાવવાની મારી ઇચ્છા છે.
અંજનાની ગુફામાં રામ વગેરેનું આગમન
કહેવાય છે કે પોતાની પાબ્લી વયમાં અંજનાસુંદરી વનમાં રહીને તપશ્ચર્યા કરતા હતા. એક વખત ત્યાંથી જ રાધવેન્દ્ર [રામચન્દ્રજી] વિમાનમાં જઈ રહ્યા હતા. વિમાનમાં હનુમાન, વાનરાધીપ સુગ્રીવ, નળ, ભરત, લક્ષ્મણ વગેરે પણ હતા.
cr
પોતાની માતાની ગુફાની નજીકના જ વિસ્તારમાંથી વિમાન જવા લાગ્યું ત્યારે હનુમાને રાધવેન્દ્રને હાથ જોડીને વિનંતિ કરતાં કહ્યું, આપ આટલે સુધી પધારી ગયા છો તો અહીં નજીકમાં જ મારી મા તપ તપી રહ્યા છે. આપ નીચે પધારીને તેમને દર્શન ન આપો?”
હનુમાનની ભાવનાને વધાવી લેવામાં આવી. વિમાન તે ગુઢ્ઢા તરફ વળ્યું. ગુફા પાસે ઊતર્યું. હનુમાનના આખી ‘ટીમ ’ તે ગુઢ્ઢા પાસે આવી ગઈ. સૌથી આગળ દોડતાં જઈ તે હનુમાને કહ્યું, “ ઓ, માતાજી ! સાક્ષાત્ રાધવેન્દ્ર પધાર્યાં છે. ચાલો... બહાર...જલદી ચાલો...દર્શન કરો...
,,
તપસ્વિની અંજનાસુંદરી ઊભા થયા. અતિથિનો સત્કાર કરવા ગુફાની ખહાર આવ્યા. ભારે ગંભીરતાથી બેઠા. એના મુખ પર આનન્દ જણાતો નથી. એમને કશુંક ઓછું આવ્યું લાગે છે. રાધવેન્દ્રને જોતાંની સાથે જ ઊભા થઈ તે તપસ્વિનીએ ભાવભર્યાં નમસ્કાર કર્યાં. ફ્રી પોતાના સ્થાને જઈ ને બેઠા.
લક્ષ્મણ તરફ આંગળી કરીને હનુમાને કહ્યું : માતાજી! આ રાધવેન્દ્રના લઘુબંધુ લક્ષ્મણજી છે.”
