________________
૧૦૮
પ્રવચન ચોથું પામવાની તાકાત જ ન હોય અને પેન્સિલ જેવું ગહસ્થજીવન જ જીવવું હોય તો ય કમ સે કમ તમારી આંગળી છોલાઈ જાય–તમારું જીવન પાપોથી ખરડાઈ જાય એ રીતે તો ન જ જીવવું જોઈએ ને ?
ગમે તેમ જીવન જીવી જશો તો એ ચાલી જાય એવી બાબત નથી. કારણ કે આપણાં માથે મોત આવવાનું છે. આ સુનિશ્ચિત બની ચૂકેલી હકીકત છે. ગૃહરથ જીવન જીવતાં આપણી ગતિ (પરલોક) આડી અવળી ન થઈ જાય અને આપણી શુભ ગતિ જ થાય, એવું જીવન જીવવું જ જોઈએ ને? વૈશ્રમણ સાથે રાવણનું યુદ્ધ
આ બાજુ...એક હજાર વિદ્યા અને ચન્દ્રહાસ ખગ મેળવીને રાવણના અંતરમાં અખૂટ આત્મવિશ્વાસ આવી ગયો છે. કુંભકર્ણ અને વિભીષણ પોતાના પિતાનું જૂનું વૈર યાદ કરી લંકાને રંજાડવા લાગ્યા. આથી વૈશ્રમણે કઠોર શબ્દોમાં દૂત દ્વારા રાવણને સંદેશો મોકલાવ્યો. અને આ ઉપદ્રવ બંધ કરાવવા જણાવ્યું.
પરંતુ અત્યંત બળવાન બની ગએલો રાવણ આ બધું સાંભળી ક્રોધાન્વિત થઈ ગયો. અને વૈશ્રમણ સાથેના વૈરની જૂની આગ ભભૂકી ઊઠી.
તના જતાંની સાથે જ પાછળ રાવણ પોતાના ભાઈઓ અને સૈન્યને લઈને યુદ્ધ કરવા માટે લંકા પાસે આવી પહોંચ્યો. દૂત દ્વારા સમાચાર સાંભળી વૈશ્રમણ પણ લડાઈ કરવા વિશાળ સેના સાથે લંકાની બહાર ધસી આવ્યો. સમરાંગણ સમતાંગણ બન્યું
બન્ને વચ્ચે ખૂનખાર યુદ્ધ થયું. પળે પળે –પરાજયના રંગ બદલતું એ યુદ્ધ હતું. વૈશ્રમણ પણ કોઈ સામાન્ય માણસ ન હતો. યુદ્ધની બધી જ વ્યહરચનાઓનો એ અચ્છો જાણકાર હતો. મહારાજા ઈન્દ્રનો એ કાબેલ સેનાધિપતિ હતો. પણ આમ છતાં રાવણના અતુલ બળ પાસે વૈશ્રમણની સેનાનો ભંગ થઈ ગયો.
અને આ જોઈ વૈશ્રમણનો ક્રોધાગ્નિ શાંત થઈ ગયો. અને ખૂનખાર જંગ ખેલતાં વૈશ્રમણે એકાએક તરવાર ધરતી ઉપર ફેંકી દીધી. આ દશ્ય જોઈને રાજા રાવણ સ્તબ્ધ થઈ ગયો. સ્વયં શસ્ત્રહીન બની ગયેલા વૈશ્રમણની પાસે દોડી જઈને રાવણે કહ્યું: “આપ મારા જયેષ્ઠ બંધુ છો. માટે મારા અપરાધની ક્ષમા કરો. અને નિઃશંક થઈ તમે આ રાજ્ય ગ્રહણ કરો. આપ પરાજયના ભયથી ડરી જઈને દીક્ષા ન લો.”
પણ વૈશ્રમણે કંઈ પણ જવાબ આપ્યો નહિ. જાણે કે વૈશ્રમણનું અંતર બોલી રહ્યું હતું..
