________________
ગુણસ્થાનકનું સ્વરૂપ
(૧) અનાદિ અનંત— અભવ્ય જીવોને આ ગુણસ્થાનક અનાદિ કાળથી છે જ અને તે જીવો કદાપિ મોક્ષે ન જવાના હોવાથી અનંતકાળ મિથ્યાત્ત્વ રહેવાનું છે માટે અનાદિ અનંત.
૭
(૨) અનાદિ સાન્ત- સંસારમાં અનાદિથી મિથ્યાત્વે રહેલાં જે ભવ્યજીવો છે તેઓને પણ મિથ્યાત્વ અનાદિકાળથી છે અને જ્યારે ઉપરના ગુણસ્થાનકમાં ચડે ત્યારે આ મિથ્યાત્વનો અંત આવે માટે અનાદિ સાન્ત.
(૩) સાદિ સાન્ત– પતિતને આશ્રયી, જે જીવો આ ગુણસ્થાનકથી આગળના ગુણસ્થાનકમાં સમ્યક્ત્વ પ્રાપ્ત કરી પુનઃ પાછા મિથ્યાત્વે આવે ત્યારે તેઓને મિથ્યાત્વનો ફરી પ્રારંભ થતો હોવાથી સાદિ અને આવા સમ્યક્ત્વ પામેલા જીવો ફરી પડે તો પણ જ૦ અંત૦ પછી અને વધુમાં વધુ દેશોન અર્ધપુદ્ગલ પરાવર્તકાળે મોક્ષે જવાના હોવાથી મિથ્યાત્વનો અંત થવાનો છે માટે સાન્ત એટલે સાદિસાન્ત.
કાળ-જ૦- અંતર્મુહૂર્ત
ઉત્કૃષ્ટ- દેશોન અર્ધપુદ્ગલ પરા૦
મિથ્યાત્વના ૪ ભેદ નીચે મુજબ છે–
(૧) પ્રરૂપણા મિથ્યાત્વ (૨) પ્રવર્તન મિથ્યાત્વ (૩) પરિણામ મિથ્યાત્વ (૪) પ્રદેશ મિથ્યાત્વ.
(૧) પ્રરૂપણા મિથ્યાત્વ- જે પદાર્થ જે સ્વરૂપે હોય તેનાથી વિપરીત પ્રકારે મોક્ષનો હેતુ ન બને તેવા ધર્મને સાચા ધર્મરૂપે મરિચિની જેમ કહે તે.
(૨) પ્રવર્તન મિથ્યાત્વ– ખોટા ધર્મને સાચો ધર્મ છે એમ સમજાવી તેમાં જોડે. યજ્ઞાદિને ધર્મ કહે અને કરાવે તે.
(૩) પરિણામ મિથ્યાત્વ– એકાન્ત નયનો આશ્રય કરે, મનમાં અસત્-કુત્સિત આગ્રહ રાખે, પોતાના ખોટા બોધને સાચારૂપે માને તે.
