________________
કર્મસ્તવનામા દ્વિતીય કર્મગ્રંથ
(૨) લોકોત્તર મિથ્યાત્વ– તીવ્ર આસક્તિથી સાંસારિક ભોગ-સુખો મેળવવા માટે અને તેના રક્ષણ માટે કે તેની વૃદ્ધિ માટે વીતરાગ પરમાત્માની કે ત્યાગી સુગુરુ આદિની ઉપાસના ભક્તિ ક૨વી-માનવી તે લોકોત્તર મિથ્યાત્વ. મિથ્યાત્વના બીજી રીતે બે ભેદ– (૧) ચ૨માવર્ત મિથ્યાત્વ– એક પુદ્ગલ પરાવર્તથી ઓછા સંસારવાળો જીવ. (૨) અચરમાવર્ત– એક પુદ્ગલ પરાવર્ત કરતાં વધારે સંસારવાળો જીવ.
દ
[૩.] (૧) વ્યક્ત મિથ્યાત્વ (૨) અવ્યક્ત મિથ્યાત્વ
(૧) વ્યક્ત મિથ્યાત્વ– સાચા ધર્મને ખોટો ધર્મ, ખોટા ધર્મને સાચો ધર્મ માને અને તે પ્રમાણે વીતરાગ દેવને સંસાર માટે માનવા. આમ સમજપૂર્વક અયથાર્થ બોધ તે સંજ્ઞીજીવોને હોય.
(૨) અવ્યક્ત મિથ્યાત્વ- સમજપૂર્વકનું જ્ઞાન ન હોય તેવા એકેન્દ્રિય-વિકલેન્દ્રિય અને અસંશી પંચેનું અયથાર્થજ્ઞાન-બોધ તે અથવા અનાદિ સૂક્ષ્મનિગોદને હોય તે.
મિથ્યાત્વ બીજી રીતે બે ભેદ.
(૧) ગાઢ મિથ્યાત્વ (૨) મંદમિથ્યાત્વ.
(૧) ગાઢ મિથ્યાત્વ− આ અભવ્યજીવોનું તથા અચરમાવર્તમાં રહેલા ભવ્ય જીવોનું ગાઢ મિથ્યાત્વ કહેવાય છે. આ જીવ ધર્મ કરે- ધર્મની પ્રવૃત્તિ કરે તો પણ સાંસારિક સુખ માટે- માન મેળવવા માટે કરે છે.
(૨) મંદ મિથ્યાત્વ– ચરમાવર્તમાં પ્રવેશેલા જીવોને જ્યારે આત્મા માટે ધર્મશબ્દની રૂચિ થાય. આત્મકલ્યાણ માટે ખોટો પણ ધર્મ કરે તે મંદ મિથ્યાત્વ.
કાળને આશ્રયી મિથ્યાત્વના ભેદ છે. એટલે મિથ્યાત્વનો કાળ આ પ્રમાણે છે.
(૧) અનાદિ અનંત (૨) અનાદિ સાન્ત (૩) સાદિ સાન્ત.
