________________
વીસ શબ્દ આપેલા છે તે પણ વ્યવહાર અને નિશ્ચયને તુલ્યકોટિનાસમક્ષના સિદ્ધ કરે છે.
શકા–અમે વ્યવહારને નિષેધ નથી કરતા, પરંતુ જેમને આત્માનું જ્ઞાન નથી તે લકેના તપવત સર્વે અજ્ઞાનરૂપ છે. તેથી એવા તપવતને નિષેધ કરીએ છીએ. વળી દ્રવ્ય પ્રતિક્રમણ આદિથી શુદ્ધોપગરૂપ તાત્વિક પદાર્થની પ્રાપ્તિ નથી થતી. દ્રવ્ય પ્રતિક્રમણ વિગેરે પિતાનું કાર્ય કરવા અસમર્થ હેઈ વિપક્ષનું જ કાર્ય કરે છે. તેથી વિશ્વના ઘડાની જેમ દ્રવ્ય પ્રતિક્રમણ વિગેરે પણ ત્યાજ્યછોડવા લાયક છે. - સમાધાન––તો પછી શુદ્ધ ઉપયોગ પ્રાપ્ત કરવાના કયા સાધન છે? પ્રતિદિન જનશાસનમાં અખંડ શ્રદ્ધા રાખીને દ્રવ્ય પ્રતિક્રમણ અને તપ, વ્રત આદિનું પાલન કરતાં કરતાં શુદ્ધ ઉપગની પ્રાપ્તિ સંભવે છે. સમયસારની વૃત્તિમાં પણ કહ્યું છે, “શુદ્ધ ઉપયોગની પ્રાપ્તિ માટે જ પ્રતિક્રમણ આદિનું વિધાન છે. હે પ્રાણિ! તું એમ ન માન કે પ્રતિક્રમણ વિગેરેને ખરેખર ત્યાગ કરાવે છે, પરંતુ પ્રતિક્રમણ આદિ કરવાનો આદેશ આપે છે. સાથે પ્રતિક્રમણ આદિને અગોચર આવા આત્માના શુદ્ધ સ્વરૂપ પ્રાપ્ત કરવાને અત્યંત દુષ્કર કંઈક કરાવે છે.” આ સંબંધમાં વિશેષ કહ્યું પણ
. कम्मं जं पुवकयं सुहासुहमणेयवित्थरविसेस।
तत्तो नियत्तए अप्पयं तु जो सो पडिकमणं ॥ * અર્થ –પૂર્વે કરેલા અનેક શુભાશુભ કર્મથી આત્માને જે પાછું વાળે તે પ્રતિક્રમણ છે. પ્રતિક્રમણ કરવાથી પ્રમાદ માણ પામે છે, સુખશીલપણું દૂર થાય છે, ચંચળતાનું નિવારણ થાય છે, પિતાના આત્મામાં જ આલંબન પ્રાપ્ત થાય છે અને છેવટે તે સંપૂર્ણ વિજ્ઞાન ધનની પ્રાપ્તિ કરાવે છે. આ ઉપરથી એ કવિત
