________________
ગુરુશ્રી હીરવિજયજી મહારાજની પરંપરામાં દીક્ષા લીધી હતી.
તેઓ એક ધુરંધર વિદ્વાન હતા. તેમના રચેલા ગ્રન્થ યુક્તિપ્રબોધ, હેમકૌમુદી (અપરનામ ચાર્જવ્યાકરણ) વર્ષપ્રબોધ, સપ્તસંધાન, દેવાનંદ મહાકાવ્ય આદિ ગ્રન્થા તેમની અદ્દભૂત પ્રતિભા અને અગાધ જ્ઞાનની સાક્ષી આપે છે.
પં. બનારસીદાસના દ્રવ્ય અધ્યાત્મવાદની ચર્ચા એ “યુક્તિપ્રબોધ'ને મુખ્ય વિષય છે. સાથે પ્રાચીન દિગમ્બરોના સ્ત્રીમુક્તિ, કેવલીકવળાહાર અવસ્ત્રસિદ્ધિ આદિ મંતવ્યોનું વિવેચન પણ કરવામાં આવ્યું છે. દિગમ્બરોના ૮૪ જનું સમાધાન પણ બહુ સુંદર રીતે અને તાર્કિક દલીલથી કર્યું છે. ' શ્રીમાન મેઘવિજય જેવા પ્રાચીન સમર્થ આચાર્ય દ્વારા પિતાના “યુક્તિપ્રબોધ' નામના ગ્રન્થમાં રજુ કરેલા દ્રવ્ય અધ્યાત્મવાદ વિષેના વિચારે તે કાલમાં જ ઉપયોગી ન હતા, પણ વર્તમાનકાળમાં પણ તે વિચાર જનતા માટે અતિ ઉપયોગી અને જનતાને સત્ય માર્ગ તરફ દરે તેવા છે. અને તેથી પ્રસ્તુત મૂળ સંસ્કૃત પ્રન્થમાંથી “ વ્યવહાર અને નિશ્ચય” વિષેના ઉપયોગી ભાગનો ભાવાનુવાદ શ્રી કાંડી. સ્થાનકવાસી જૈન સંઘ સમિતિની સૂચના અનુસાર તૈયાર કરવામાં આવતાં જનહિતાર્થે તથા તત્વનિર્ણય અર્થે જનતાની આગળ મૂકવામાં આવે છે. મૂળ ગ્રન્થકારના ભાવને ભાષામાં ઉતારવાને મેં મારી શક્તિ અનુસાર પ્રયાસ કર્યો છે. પરંતુ મૂળ ગ્રન્થની ભાષા અતિ જટીલ હોવાથી કેઈ સ્થળે ખલના થવાને સંભવ છે. તે માટે હું ક્ષમ્ય છું.
गच्छतः स्खलनं क्वापि भवत्येव प्रमादतः। - દક્તિ સુનાતર સમાવિત કાના રાજકોટ )
મદનલાલ ચૌધરી તા. ૪-૧૯૪૩ )
