________________
પ્રાપ્ત કરેલા રાષ્ટ્રવ્યાપી મહાવિજ્ય
tee
કેવળ નિષ્કામ ભાવનાથી કરેલા કામ માટે એમને તે યશની કોઈ કામના નહોતી પણ આપણે આપણા ધમ ભૂલ્યા છીએ, કારણ કે નથી ધમશાસ્ત્રાએ એમની નેાંધ જાળવી કે નથી ઇતિહાસે એમની નોંધ રાખી. ભારતના ઇતિહાસે સંપ્રતિની પણ આ જ કારણે બહુ કમ નોંધ લીધી છે. આમ છતાં ભારતમાં અહિંસા, ધ્યા, ત્યાગ, તપ, જીવનશુદ્ધિ અને વૈચારિક ઉદારતા ઉપરાંત માંસાહાર ત્યાગનું જે મહત્ત્વ છે એ માટે ભાગે એ કાળના જૈન મુનિઓએ સિંચેલા સંસ્કારાનું જ ફળ છે પ્રગતિનું કારણ :
આથી કહેવુ પડે છે કે જેમ જમીનની ફળદ્રુપતા એના કાવ કાંપને જ આભારી છે તેમ જૈન ધમનેા ભવ્ય અને ગૌરવશાળી પતિહાસ પણ એનામાં લાગેલા આ દોષને જ આભારી છે. એથી જો એનામાં અલ્પાંશે પણ માંસાહારનો ઢાષ ન ચાંટયા હોત તો જે પ્રચંડ શક્તિ, સામર્થ્ય અને સકલ્પ એમનામાં ભભૂકી ઊઠયા હતા એ પ્રગટી જ ન શકત. અને તેથી વિજયા પર વિન્ત્યા મેળવી અહિંસા ધર્મના પ્રસારને સમગ્ર ભારત વ્યાપી જે વેગ મળ્યા એને પ્રસાર–પ્રચાર પણ કદાચ ન થયા હોત. આ કારણે માંસાહારના ક્ષણિક દોષ નભાવવા ખાતર શરમનું કોઈ જ કારણ નથી. ઊલટું ગવનુ કારણ છે કે એને કારણે જ જૈન પરપરામાં પ્રગતિને એક પ્રચંડ જોશ ઊઠ્યો હતા, અને એને પરિણામે કેટલાક પ્રદેશામાં તે માંસાહાર લગભગ નામશેષ થઈ ગયા હતા.
નર્દિષેણ મુનિ ભગવાનના જ શિષ્ય હતા, યેાગી હતા છતાં એ પણ પતન પામી વિલાસની અધમ ભૂમિકાએ ઊતરી ગયા હતા. અણિક મુનિ પણ તેવી જ રીતે વેશ્યાના બાહુપાશમાં લપટાઈ ગયા હતા. પણ જ્યારે એમને દોષનુ ભાન થયું ત્યારે ધગધગતી શિલા પર બેસી જઈ જે ધાર તપશ્ચર્યાં એમણે સાધી હતી એથી જ એ આજે વંદ્ય બની પૂજાય છે. પણ એ પણ એક વાર પતિત થયા હતા એમ કહેવામાં શરમ—સકાચ નથી ઉદ્ભવતા. તેવી જ રીતે ચૈત્ય